1. Είστε ψυχολόγος και κοινωνική ερευνήτρια. Διευθύνετε την εταιρεία μελετών MindSearch από το 1995, και έχετε διεξάγει πάνω από 4.000 focus groups. Τι έχετε μάθει από την επαφή σας με τόσο κόσμο όλα αυτά τα χρόνια;
Είναι αλήθεια ότι έχει τύχει να μιλήσω με πάρα πολλούς ανθρώπους για τα πιο προσωπικά τους θέματα. Έχει τύχει να βιώσω μαζί τους όλο το φάσμα, όλο το ουράνιο τόξο των ανθρώπινων καταστάσεων. Εκείνο που έχω μάθει και κατανοήσει στο πλήρες είναι πως κάθε, μα κάθε άνθρωπος κρύβει κάπου μέσα του έναν καλύτερο εαυτό. Κάπου μέσα του υπάρχει κάτι υγιές, όσο γκρινιάρης, εριστικός, επιθετικός ή βολεψάκιας ή εαυτούλης και να είναι κάποιος. Κι από την πλευρά μου έχω μάθει να μην παρασύρομαι από την κακή συμπεριφορά, αλλά να επιδιώκω να συνδεθώ με αυτό το υγιές που κρύβει κάθε άνθρωπος μέσα του. Μερικές φορές το καταφέρνω με τη συμπόνοια και την καλοσύνη, κι άλλες φορές με την αυστηρότητα και τα όρια, αλλά πάντα με αποδοχή. Από τα πιο σπουδαία μου μαθήματα είναι το να ξέρω πότε πρέπει να κάνω πέρα από έναν άνθρωπο που επιβαρύνει την ψυχή μου, και πώς να πλησιάσω και να συνδεθώ με αυτούς που είναι ανοιχτοί να προσφέρουν όσο και να πάρουν.
2. Πρόσφατα εκδόθηκε το βιβλίο σας «Σου αξίζει να ευτυχήσεις», που στην ουσία αποτελεί έναν οδηγό με συμβουλές για να αλλάξεις τη ζωή σου στο καλύτερο. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτό.
Η λέξη ευτυχία είναι τεράστιο, ανομολόγητο, κρυφό ταμπού σήμερα.
Ναι είναι ταμπού η ευτυχία. Μόνο κάτι αλαφροΐσκιωτοι ή κουζουλοί έχουν την άδεια να είναι ευτυχισμένοι. Δεν τολμάμε καν να βάλουμε τη λέξη στο λεξιλόγιό μας… και θεωρούμε την ευτυχία άπιαστη χίμαιρα, όνειρο θερινής νυκτός, φευγαλέα αίσθηση, φιλοσοφική έννοια! Κι όμως, η ευτυχία είναι το από γενετής δικαίωμά μας. Είμαστε φτιαγμένοι να ευτυχούμε… ερχόμαστε στη ζωή με την ικανότητα της έξαρσης, της ανάτασης, της απογείωσης. Ακόμα κι αν στο ξεκίνημά μας βιώσαμε δύσκολα χρόνια. Σε όλα μου τα σχολικά χρόνια βίωσα την απομόνωση, την περιθωριοποίηση, αυτό που λέμε σήμερα σχολικό εκφοβισμό, καθώς ήμουν πάντοτε η πιο ψηλή και η πιο άχαρη στην τάξη μου. Κι ωστόσο αυτές μου οι εμπειρίες με έκαναν να πεισμώσω, με ώθησαν να βρω τη δύναμή μου και να ανοίξω τα φτερά μου. Σε αυτό το βιβλίο λοιπόν παραθέτω όλα αυτά τα πρακτικά βήματα που μπορεί κανείς να κάνει για να βρει τον εαυτό του, τη δύναμή του και το βηματισμό του στη ζωή. Για να μπορέσει να ευτυχήσει.
3. Πώς μπορεί λοιπόν να κάνει κανείς την αρχή, στην προσπάθειά του να βρει την ισορροπία και την ευτυχία του;
Όλα ξεκινούν από την εσωτερική μας πυξίδα. Και την πυξίδα μας τη ρυθμίζει η στάση μας απέναντι στη ζωή και τα πιστεύω μας. Μια υγιής στάση απέναντι στη ζωή ανοίγει την πόρτα στη συναισθηματική αντοχή, στην ικανότητα της έξαρσης. Καθότι η ευτυχία είναι κι αυτή δεξιότητα που μαθαίνεται. Ναι, μαθαίνεται όπως κι η προπαίδεια ή η μέθοδος των τριών. Η μάθηση της ευτυχίας λοιπόν περνά μέσα από τις δυσκολίες όσο παράλογο κι αν ακούγεται αυτό. Κι αυτό, επειδή σε διδάσκουν βαθύτατα να εκτιμάς την ουσία, τα αυτονόητα και τα δεδομένα δώρα της ζωής. H ικανότητα να μεταφράζεις τις δυσκολίες σου σε δύναμη είναι η τέχνη της ζωής. Επειδή η υπέρβαση των δυσκολιών είναι αυτό που σου γεννά το αίσθημα του εσωτερικού σθένους και της ασφάλειας.
Ένα ακόμα πράγμα που ρυθμίζει την εσωτερική πυξίδα είναι το να μπορείς να νιώθεις προνομιούχος ανεξαρτήτως συνθηκών. Αυτή είναι η βάση του να νιώθεις ικανοποιημένος στη ζωή σου. Δηλαδή δεν περιμένεις να φτιάξουν τα πράγματα για να είσαι καλά, αλλά αντίθετα είσαι καλά επειδή ξέρεις ότι μπορείς να υπερβαίνεις και να αντέχεις οτιδήποτε φέρει στο δρόμο σου η ζωή. Προνομιούχος νιώθεις όταν αντιστέκεσαι σθεναρά στον βομβαρδισμό των σκέψεων για όλα όσα σου λείπουν και δεν έχεις. Δηλαδή πριν αφεθείς σε όλες αυτές τις επιρροές που σου λένε πως αξίζεις αν είσαι ωραίος, πετυχημένος, δημοφιλής και σέξι, αντιστάσου κι αναγνώρισε τα δώρα και τα χαρίσματα που ήδη έχεις. Η μεγαλύτερη πράξη δημιουργίας για έναν άνθρωπο είναι να καταφέρει στη ζωή του να ανασύρει από μέσα του και να βγάλει στην επιφάνεια τα καλά του, τις όμορφες ποιότητές του, για να τις δει ο ίδιος, και να τις απολαύσει ο ίδιος.
4. Τι θα προτείνατε σε κάποιον που βιώνει μια δύσκολη ψυχολογικά περίοδο; Ποια πρακτικά βήματα μπορεί να ακολουθήσει;
Θα προτείνω τρία βασικά βήματα
Α) Τη δράση
Η ανάγκη ενός ανθρώπου που περνά δύσκολα είναι να χωθεί στο καβούκι του και να αφεθεί στην αυτολύπηση και τον πόνο του. Είναι σαν να μπαίνει σε έναν “πολλαπλασιαστή πόνου”. Αυτό που θα σε βοηθήσει είναι αντίθετο από αυτό που σου έρχεται αυτόματα, αντίθετο δηλαδή από το να αφεθείς στη δυστυχία. Σήκω και δράσε, δημιούργησε και συνδέσου με το όμορφο. Μπορεί να είναι ένας καφές, μια μουσική, μια βόλτα, ένα τηλεφώνημα, ένας άνθρωπος που θα σε ακούσει.
Β) Την προσφορά
Ο πιο άμεσος καταλύτης του δικού σου πόνου είναι το να ασχοληθείς με το να ανακουφίσεις τον πόνο κάποιου άλλου. Η προσφορά, ακόμα κι αν είναι μια μικρή καλή κουβέντα, ένα χέρι βοήθειας, μια ολιγόλεπτη συμπαράσταση σε βοηθά να σκεφτείς αλλιώς. Να συνειδητοποιήσεις ότι σε αυτό που περνάς δεν είσαι μόνος. Κι επιπλέον ανασύροντας από τα εφόδιά σου για να βοηθήσεις κάποιον άλλο, ταυτόχρονα ενεργοποιείς ότι μπορεί να βοηθήσει κι εσένα τον ίδιο.
Γ) Την αυτοφροντίδα
Να προσφέρεις ο ίδιος τις πρώτες βοήθειες ψυχής στον εαυτό σου. Τι σου χρειάζεται; Ξεκούραση; Ύπνος; Χρόνος με τον εαυτό σου; Η παρέα ενός φίλου; Το να σιγάσεις μέσα σου τα χίλια “θα έπρεπε;”, τις ενοχές σου, το αυτομαστίγωμα σου που χειροτερεύει τα πράγματα; Βρες τη δύναμη να πεις μέσα σου… είμαι εδώ για σένα, σε φροντίζω με αγάπη και κατανόηση, κι αυτό θα περάσει!