Από τη Lydia Kyriakopoulos, Fashion Psychologist.
Τι είναι η ντοπαμίνη και ποια η δράση της:
Όμορφες στιγμές με φίλους, ένα κοκτέιλ κάτω από το φθινοπωρινό ήλιο, εκείνο το μήνυμα που τόσο περιμένατε, η στιγμή που το ράδιο βάζει το αγαπημένο σας τραγούδι ενώ οδηγείτε…τί μπορεί να έχουν κοινό όλα αυτά; Όλες οι παραπάνω εξαιρετικά ευχάριστες στιγμές απόλαυσης, και άλλες τόσες που κάνουν τον εγκέφαλο σας να βουίζει εμπεριέχουν την έκκριση της ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη, ή αλλιώς η “ορμόνη τη ευτυχίας”, είναι ένας νευροδιαβιβαστής που μεταφέρει μηνύματα από τα νεύρα στον εγκέφαλο και επηρεάζει έντονα τη διάθεση, τη προσοχή και το κίνητρο μας. Λαμβάνει μέρος σε αρκετές σημαντικές διεργασίες του οργανισμού και έχει άμεση επίδραση στη λειτουργία του κεντρικού νευρικού μας συστήματος. Παράλληλα, ενισχύει το αίσθημα της απόλαυσης συσχετίζοντας την καλή διάθεση με συγκεκριμένες συμπεριφορές και επιλογές.
Όταν τα επίπεδα ντοπαμίνης στον οργανισμό είναι χαμηλά τότε τείνουμε να μην είμαστε σε καλή διάθεση, ενώ όταν τα επίπεδα ντοπαμίνης είναι υψηλά τότε αισθανόμαστε καταπληκτικά. Μεγαλύτερο ποσοστό έκκρισης ντοπαμίνης απελευθερώνεται όταν ο εγκέφαλος μας αναμένει μια ανταμοιβή, δημιουργώντας συναισθήματα ευχαρίστησης που μας παρακινούν να επαναλάβουμε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Εντούτοις, συνήθειες όπως το αλκοόλ, το σεξ, τα ναρκωτικά και ο τζόγος αποτελούν βασικές περιπτώσεις που μπορεί να γίνουν εύκολα εθιστικές καθώς σχετίζονται άμεσα με την παραπάνω συμπεριφορά.
Το ευτυχές είναι πως υπάρχει πληθώρα φυσικών τρόπων ώστε να διατηρήσουμε τα επίπεδα ντοπαμίνης στο βέλτιστο. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε πώς να αυξήσετε τα δικά σας επίπεδα ντοπαμίνης. Για παράδειγμα, είναι σύνηθες για τα άτομα που πάσχουν από ψυχολογικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, να έχουν χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης, που καθιστά δύσκολο να παρακινήσουν τον εαυτό τους στον εργασιακό χώρο αλλά και στις κοινωνικές συναναστροφές. Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να ενισχύσετε την ντοπαμίνη είναι να κοιμάστε αρκετά, να ασκείστε συχνά, να ακούτε μουσική, να διαλογίζεστε, να λαμβάνετε αρκετό ηλιακό φως, και να τρώτε άφθονη πρωτεΐνη (η τυροσίνη και η φαινυλαλανίνη είναι το δομικό στοιχείο της ντοπαμίνης. Βεβαιωθείτε ότι έχετε αρκετές από αυτές τις πρωτεΐνες μέσα σας).
Τι είναι το dopamine dressing;
Πώς όμως η ντοπαμίνη σχετίζεται με τη μόδα;
Τα ρούχα που επιλέγουμε να φοράμε επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το πως αισθανόμαστε, και μπορούν να ορίσουν τις σκέψεις και τη κρίση μας. Η αρχή του “Dopamine Dressing” μας συστήνει το τρόπο με τον οποίο τα ρούχα μας μπορούν να μας επηρεάζουν ώστε να βιώνουμε θετικά συναισθήματα. Ο συγκεκριμένος όρος γεννήθηκε από μια από τις βασικές αρχές που εξηγεί τα κίνητρα μας πίσω από το λόγο που επιλέγουμε να ντυνόμαστε με ένα συγκεκριμένο τρόπο, καθώς και να αγοράζουμε συγκεκριμένα ρούχα ώστε να ικανοποιήσουμε τις συναισθηματικές μας ανάγκες. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν πραγματικά τα ρούχα ως εργαλείο για να τους βοηθήσουν να μετριάσουν ορισμένα αρνητικά συναισθήματα, για να βελτιώσουν την ευημερία τους. Όταν φοράτε ένα ρούχο που σας κάνει να νιώθετε χαρούμενοι, αισθάνεστε έναν ερεθισμό ο οποίος συνδέεται με τη χημική ντοπαμίνη, η οποία απελευθερώνεται στον προμετωπιαίο λοβό.
Η πλούσια αισθητηριακή εισροή (χρώμα, σχήμα, υφή) των ρούχων, αποτελεί ένα βασικό παράγοντα που τονώνει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να ασχοληθούμε με μια παρανόηση επί του θέματος. Ο όρος “Dopamine Dressing” δε σηματοδοτεί απαραίτητα το ντύσιμο με συγκεκριμένα έντονα χρώματα και στάμπες. Σαφώς στη ψυχολογία των χρωμάτων (Color Psychology) υπάρχουν ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ των αποχρώσεων και την επιρροή της διάθεσης, όμως ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται καλά φορώντας ένα χρώμα, ενώ κάποιο άλλο όχι. Αυτό συμβαίνει, διότι ο καθένας μας ξεχωριστά έχει διαφορετικούς συμβολικούς συσχετισμούς με τα χρώματα οι οποίοι βασίζονται στις προσωπικές μας εμπειρίες. Αυτή είναι και η ουσία πίσω από το προσωπικό στυλ. Ταυτόχρονα, λόγω των ψυχολογικών μας αναγκών το προσωπικό στυλ προσδιορίζει το ντύσιμο ανάλογα με τη προσωπικότητα. Ως εκ τούτου, το “Dopamine Dressing”, δεν πρόκειται για νέα φιλοσοφία ή τάση. Αντιθέτως, αντικατοπτρίζει το τι εστί πραγματική μόδα: ένα φυσικό υποπροϊόν του να έχεις μια ισχυρή αίσθηση του στυλ και να ντύνεσαι σε ευθυγράμμιση με τον εαυτό σου.
Πρέπει να δοκιμάσουμε το dopamine dressing;
Θα μπορούσαμε να νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι αν ενσωματώναμε περισσότερα χρωματιστά ρούχα στη ντουλάπα μας; Μελέτες έχουν δείξει πως όταν τα άτομα φορούν ρούχα συμβολικής σημασίας για εκείνους, τότε η αυτοπεποίθηση τους αυξάνεται. Συνεπώς, το “Dopamine Dressing”, έχει να κάνει περισσότερο με προσωπικές και όχι καθολικές συσχετίσεις. Η θεωρία του “enclothed cognition” δηλώνει πως τα χαρακτηριστικά που συνδέουμε με συγκεκριμένα ρούχα είναι απίστευτα ισχυρά. Τα ρούχα αυτά μπορούν να επηρεάσουν το τρόπο σκέψης μας αλλά και το πως κινούμαστε κοινωνικά. Για παράδειγμα, αν θεωρούμε μια μπλούζα μας “καλότυχη” τότε ενσωματώνουμε όλα τα συναφή συναίσθημα όταν τη φοράμε. Η λογική αυτή είναι άμεσα συνυφασμένη και με το χρώμα του υφάσματος. Μελέτες έχουν διαπιστώσει πως τα άτομα που φοράνε μαύρα ρούχα στο εργασιακό περιβάλλον τείνουν να έχουν μεγαλύτερη επιρροή καθώς θεωρούνται περισσότερο έγκυροι αλλά και έμπειροι.
Αναμφισβήτητα, η πανδημία οδήγησε τους περισσότερους από εμάς να ντυνόμαστε κυρίως πρακτικά, δίνοντας λιγότερη προσοχή στην αισθητική. Μετά από περιόδους κρίσης, όμως, έχουμε την ανάγκη να γίνουμε πιο δημιουργικοί με το ντύσιμο μας για να δραπετεύσουμε από τη στατικότητα που επέφεραν τα απανωτά lockdowns. Συνεπώς, επενδύουμε σε πράγματα που ενεργοποιούν την αισθητηριακή μας απόλαυση, περιλαμβανομένων φρέσκων, κομψών και έντονων γραμμών και χρωμάτων που σηματοδοτούν την επιστροφή στη “κανονικότητα” και στη καταναλωτική μας κουλτούρα.
Ανακαλύψτε τις αισθητηριακές απολαύσεις που εξυψώνουν την αυτοπεποίθηση και τη χαρά σας και φορέστε τες! Για να ενδυναμώσετε τα θετικά σας συναισθήματα όπως αυτό της ευτυχίας, της ξεγνοιασιάς και της ικανοποίησης δε χρειάζεται να ανατρέξετε σε νέα χρώματα, υφές και τάσεις. Απλούστατα επικεντρωθείτε στα ρούχα και αξεσουάρ που ήδη γνωρίζετε πόσο πολύ αγαπάτε και τολμήστε νέους τρόπους να τα συνδυάσετε. Τέλος, βρείτε δύο ή τρεις αποχρώσεις που ήδη υπάρχουν στη γκαρνταρόμπα σας και σας θυμίζουν κάποια αγαπημένη στιγμή ή πρόσωπο. Εισάγετε νέα προϊόντα του συγκεκριμένου χρώματος και αφεθείτε! Βρείτε την αληθινή χαρά και αυτοπεποίθηση σας και φορέστε τη χωρίς δεύτερη σκέψη. Έπειτα, παρατηρείστε τι αλλαγές επιφέρει αυτό στην ψυχοσύνθεση σας!
Γοητευμένη τόσο από την επιστήμη της ψυχολογίας όσο και από το χώρο της μόδας, είχε την τιμή να συνεργαστεί στενά με την ιδρύτρια και γκουρού της Ψυχολογίας της Μόδας (Fashion Psychology), Dr. Carolyn Mair. Επαγγελματικά, έχει συνεργαστεί με πολλές επιχειρήσεις, τόσο τοπικές όσο και high-end διεθνείς, καθώς και με διαφημιστικές εταιρείες, παρέχοντας υπηρεσίες συμβουλευτικές και ερευνητικές, ιδιαίτερα στο τομέα εξειδίκευσής της, την Ψυχολογία του Χρώματος (Color Psychology). Σε ατομικό επίπεδο, στόχος της είναι να παρέχει μια βαθύτερη κατανόηση των αμοιβαίων επιρροών μεταξύ της μόδας και της ανθρώπινης συμπεριφοράς ώστε να παρακινήσει τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και να συμβάλουν σε μια πιο ηθική και βιώσιμη βιομηχανία, χρησιμοποιώντας τη μόδα ως “όχημα” για τη βελτίωση της ευημερίας τους. Σε εταιρικό επίπεδο, ο σκοπός είναι η καλύτερη κατανόηση του καταναλωτή και των αναγκών του, συνδυάζοντας βαθιές γνώσεις τόσο από την επιστήμη της Ψυχολογίας όσο και από το χώρο της μόδας, με απώτερο στόχο τη παροχή δημιουργικών και καινοτόμων λύσεων που θα αναπτύξουν την επιχείρηση.
