Από τη ∆ρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D, Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια.
Αν ο σύντροφος σου τη μία μέρα σου δείχνει προσοχή και ενδιαφέρον και την επόμενη εξαφανίζεται χωρίς λόγο και αιτία, αν τη μία νιώθεις τη ζεστασιά του έρωτά του και την άλλη την κρυάδα της αδιαφορίας του, να ξέρεις ότι σου παίζει παιχνίδια!
Πρόκειται για τη στρατηγική «κρύο-ζέστη» που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι δεν ξέρεις τι θα προκύψει την επόμενη στιγμή. Δεν έχεις καμία σιγουριά στη σχέση σου. Μονίμως αναρωτιέσαι «μήπως είπα κάτι λάθος;», «μήπως έκανα κάποιο λάθος;» και αμφιβάλεις για τον εαυτό σου. Δε σου περνάει καν από το μυαλό να αμφισβητήσεις τον άλλον!
Με αυτόν τον τρόπο όμως, ο σύντροφός σου σε κάνει να είσαι μονίμως σε κατάσταση αναμονής. Περιμένεις να σου δώσει κάποιο σημάδι για να ξέρεις τι να κάνεις. Οπότε βρίσκεσαι διαρκώς σε επιφυλακή. Είτε ο σύντροφος σου παίζει το παιχνίδι «κρύο-ζέστη» συνειδητά, είτε το κάνει ασυνείδητα, ο πυρήνας είναι ο ίδιος: πρόκειται για ένα παιχνίδι εξουσίας, δύναμης και ελέγχου. Και το αποτέλεσμα είναι ίδιο: κρέμεσαι από την επόμενη αντίδρασή του και νιώθεις εκνευρισμό, απογοήτευση, ακόμα και θυμό. Και αντί να ευχαριστιέσαι τη σχέση σου και να περνάς ωραία, ζορίζεσαι και βιώνεις μια σειρά από δυσφορικά, αρνητικά συναισθήματα. Ζεις με την αναμονή, την προσμονή και την ελπίδα ότι δεν θα τον χάσεις. Είσαι στην τσίτα, τα δίνεις όλα και είσαι ικανοποιημένη με τα ψίχουλα που σου προσφέρει ο σύντροφος σου.
Γιατί παίζει αυτό το παιχνίδι;
Ο άνθρωπος που παίζει αυτό το παιχνίδι μαζί σου πιθανότατα δεν είναι συνειδητοποιημένος, δεν έχει αποφασίσει αν θέλει μία σοβαρή και σταθερή σχέση ή όχι. Μπορεί από τη μία να θέλει να είναι μαζί σου, αλλά από την άλλη να φοβάται τη δέσμευση. Ίσως πάλι να μην ξέρει καλά-καλά τι θέλει, οπότε με το «ζέστη-κρύο» σε κρατάει εκεί.
Φυσικά πάντα υπάρχει η περίπτωση το άτομο αυτό να είναι συναισθηματικά μη διαθέσιμο ή να έχει κάποια βαθύτερη ψυχολογική αστάθεια. Η ρίζα του προβλήματος βρίσκεται όμως στο εξής- το άτομο αυτό κάνει μία τεράστια προσπάθεια να ελέγξει κάτι που δεν ελέγχεται: την αγάπη. Είναι ένας τρόπος να αισθάνεται έντονα θετικά συναισθήματα και αγάπη, χωρίς όμως τον φόβο της απόρριψης και της στεναχώριας.
Οι φάσεις του κύκλου «ζέστη- κρύο»
Ο κύκλος ξεκινάει με τη φάση της «ζέστης». Ο σύντροφος σου ξεκινάει με το να σου δείχνει ενδιαφέρον, ενθουσιασμό και προσοχή. Ο έρωτας είναι ένα υπέροχο συναίσθημα! Όλα δείχνουν να πηγαίνουν καλά. Είστε ζευγάρι ή πρόκειται να γίνεται. Αναζητάς περισσότερο από αυτό το ωραίο συναίσθημα. Περιμένεις ότι η σχέση σας και η ζωή σας θα συνεχιστεί με αυτόν τον τρόπο. Χωρίς να το καταλάβεις, έχεις υποκύψει στην ανάγκη του συντρόφου σου να ασκεί εξουσία και έλεγχο.
Η παγίδα όμως είναι καλοστημένη και σε περιμένει.
Η επόμενη φάση είναι η φάση του «κρύου». Ξαφνικά, χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος, ο σύντροφός σου «κρυώνει», αδιαφορεί, εξαφανίζεται. Αναρωτιέσαι πού πήγε ο έρωτας, το ενδιαφέρον και η προσοχή του. Αμφισβητείς τον εαυτό σου, τα λόγια σου, τις πράξεις σου. Σκέφτεσαι τι μπορεί να έκανες λάθος. Ανησυχείς. Αμφιβάλεις για τα πάντα. Αισθάνεσαι ότι όλα χάθηκαν. Φοβάσαι. Απογοητεύεσαι. Περιμένεις το επόμενο μήνυμα. Αγωνιάς. Κλονίζεται η εμπιστοσύνη σου στον ίδιο σου τον εαυτό και σε αυτό που έζησες. Δε μπορείς να περιμένεις άλλο. Αρχίζεις να παρακαλάς, να τρέχεις από πίσω του. Χωρίς να το καταλάβεις, έχεις υποκύψει στην ανάγκη του συντρόφου σου να ασκεί εξουσία και έλεγχο.
«Η θεωρία του γραμματόσημου: όσο το φτύνεις κολλάει»
Δυστυχώς, αυτή η σκέψη βρίσκεται στο κεντρικό σύστημα πεποιθήσεων του συντρόφου που χρησιμοποιεί την τακτική «κρύο-ζέστη. Με αυτό τον τρόπο προστατεύει τον εαυτό του, του δίνει δύναμη και θεωρεί ότι έτσι δεν «κινδυνεύει» από το άλλο άτομο, αφού έχει το πάνω χέρι και το πρόσταγμα στη σχέση.
Εσύ, από την άλλη, αν δεν αναγνωρίσεις εξαρχής ότι ο σύντροφος σου παίζει αυτό το παιχνίδι, το πιθανότερο είναι ότι θα υποθέσεις ότι χρειάζεται χρόνο για να ξεκαθαρίσει τα συναισθήματά του απέναντι σου. Προσοχή όμως, δε χρειάζεται χρόνο! Δεν είναι μπερδεμένος, δεν έχει πολλές υποχρεώσεις, δε χρειάζεται χρόνο για να ξεπεράσει την προηγούμενη σχέση του! Αυτό που βλέπεις είναι ένα συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς, ο τρόπος του για να σχετίζεται με την κοπέλα του σε μία ερωτική σχέση.
Γιατί μέσα του ο σύντροφός σου ξέρει έναν βασικό κανόνα της ανθρώπινης συμπεριφοράς: οι άνθρωποι αναζητούν σταθερότητα. Έτσι, η αυτόματη αντίδρασή σου όταν ο άλλος απομακρυνθεί είναι να τον τραβήξεις πάλι κοντά σου και να γίνουν τα πράγματα όπως πριν. Αναζητάς την ισορροπία. Ο άλλος σου χαλάει την ισορροπία. Εσύ προσπαθείς να την ξαναβρείς. Και ξανά και ξανά. Σαν να κάνετε τραμπάλα. Και όσο προσπαθείς να διατηρήσεις σταθερότητα και ισορροπία, τόσο ο άλλος σου τη χαλάει. Ρώτησε λοιπόν τον σύντροφό σου στα ίσια τι συμβαίνει. Πες του τι σε ενοχλεί.
Πώς να το αντιμετωπίσεις
Σίγουρα δεν πρέπει να περιμένεις να περάσει από μόνο του! Γιατί δεν θα περάσει! Είναι στρατηγική, δεν είναι κάτι τυχαίο. Ο καλύτερος τρόπος είναι να ξεσκεπάσεις την στρατηγική του συντρόφου σου για αυτό που πραγματικά είναι: μία τακτική εξουσίας και ελέγχου. Δεν έχεις να χάσεις κάτι! Η ανοιχτή επικοινωνία είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεκαθαρίσεις την κατάσταση.
Ρώτησε λοιπόν τον σύντροφό σου στα ίσια τι συμβαίνει. Πες του τι σε ενοχλεί.
Μπορεί να νομίζεις ότι ο άλλος έχει τη δύναμη ή ότι ο άλλος θα καθορίσει την έκβαση της σχέσης, αλλά κάνεις λάθος! Εσύ αποφασίζεις! Βλέπεις, ακούς, κρίνεις και αποφασίζεις αν θα μείνεις ή αν θα φύγεις. Τόσο απλά.
Αν στη συζήτηση που θα κάνεις μαζί του συναντήσεις εχθρικότητα, αντίσταση, αρνητική συμπεριφορά, ή αν αυτός προσπαθήσει να σε βγάλει τρελή λέγοντας σου ότι δε συμβαίνει τίποτα από αυτά και απλώς τα φαντάζεσαι, τότε ξέρεις ότι η κατάσταση δεν πρόκειται να αλλάξει, όσο και αν το επιθυμείς!
Ο σύντροφος σου παίζει αυτό το παιχνίδι για λόγους που δεν μπορείς να ελέγξεις. Καλύτερα λοιπόν να απομακρυνθείς και να κάνεις μία νέα αρχή με ένα άτομο που σε σέβεται, σε εκτιμάει και θέλει να δημιουργήσει μία όμορφη σχέση μαζί σου.
Τα βιβλία της Δρ. Λίζα Βάρβογλη μπορείτε να τα βρείτε στο www.mamaya.gr
Η ∆ρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, με σπουδές στα Πανεπιστήµια της Βοστώνης Tufts, Northeastern και Harvard (πτυχία Μάστερ, ∆ιδακτορικό και Μεταδιδακτορική Εκπαίδευση). Είναι µέλος του διδακτικού προσωπικού της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ΜΠΣ «Επιστήµη του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο. Εργάζεται µε ενήλικες, παιδιά, εφήβους, φοιτητές και τις οικογένειές τους στην Αµερική και την Ελλάδα, καλύπτοντας θέµατα σωστής ανατροφής, διαπαιδαγώγησης και επικοινωνίας παιδιών και γονιών αλλά και διάφορες δυσκολίες, όπως άγχος, χαµηλή αυτοεκτίµηση, κατάθλιψη, µαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση προσοχής κ.λπ.
