Οδηγός Επιβίωσης για την Κλιμακτήριο

Από τον Άγγελο Βαμβακά, Γιατρό, Μαιευτήρα, Γυναικολόγο.

H εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση στη ζωή μιας γυναίκας. Αρχίζει 12 μήνες μετά την τελευταία περίοδο. Ωστόσο, η μετάβαση μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια και χαρακτηρίζεται κλιμακτήριος.

Τι αλλαγές συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση;

Τα οιστρογόνα, οι γυναικείες ορμόνες, μειώνονται. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τον μεταβολισμό, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους, της χοληστερίνης και το πώς το σώμα αφομοιώνει υδατάνθρακες. Πολλές γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα όπως εξάψεις, κακή διάθεση και δυσκολία στον ύπνο. Επιπλέον, οι ορμονικές αλλαγές οδηγούν σε μειωμένη οστική πυκνότητα, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάγματος.

Και τι μπορούμε να κάνουμε;

Άσκηση. Η άσκηση αυξάνει τον μεταβολισμό και μπορεί να βοηθήσει τη γυναίκα να μη βάλει βάρος. Επιπλέον η άσκηση με βάρη και αντιστάσεις προλαμβάνει την απώλεια μυϊκής μάζας και την οστεοπόρωση.

Διατροφή. Η πραγματοποίηση αλλαγών στη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην κλιμακτήριο. Απαραίτητες στη διατροφή της γυναίκας είναι οι πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες είναι δομικό στοιχείο στους μυς, τα οστά και το δέρμα. Η μείωση των οιστρογόνων από την εμμηνόπαυση συνδέεται με τη μείωση της μυϊκής μάζας και της αντοχής των οστών αλλά και του κολλαγόνου. Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες περιλαμβάνουν τα αυγά, το κρέας, τα ψάρια, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επιπλέον η κακή διατροφή με ανθυγιεινά λιπαρά μπορεί να αυξήσει τη χοληστερόλη. Στην εμμηνόπαυση έχουμε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης λόγω μείωσης των οιστρογόνων. Πολύ αλάτι στο φαγητό συνδέεται με την μείωση της οστικής πυκνότητας και αύξηση της αρτηριακής πίεσης στις μετεεμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Πρόληψη οστεοπόρωσης. Αμέσως μετά την εμμηνόπαυση η απώλεια ασβεστίου από τα οστά γίνεται σε μεγαλύτερο βαθμό, ιδίως τα πρώτα 3-4 χρόνια. Η τακτική άσκηση, οι πλούσιες σε ασβέστιο τροφές και ο τακτικός έλεγχος με μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι απαραίτητα. Κάποιες γυναίκες μπορεί να χρειαστούν και φαρμακευτική θεραπεία.

Γυναικολογικό check up. Το γυναικολογικό check up είναι σημαντικό, όπως και τα προηγούμενα χρόνια της ζωής της γυναίκας. Περιλαμβάνει τεστ Παπανικολάου, υπερηχογράφημα εσωτερικών γεννητικών οργάνων και ετήσιο έλεγχο των μαστών με μαστογραφία και υπερηχογραφημα μαστών.

Οιστρογόνα. Ορμονική υποκατάσταση με οιστρογόνα δίνεται σε ειδικές περιπτώσεις μόνο με ιατρική αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων.

Τρόφιμα που περιέχουν φυτοοιστρογόνα. Τα φυτοοιστρογόνα είναι ενώσεις σε τρόφιμα που δρουν ως αδύναμα οιστρογόνα στο σώμα. Παρόλο που υπήρξε κάποια διαμάχη για τη θέση τους στη διατροφή, οι πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να ωφελήσουν την υγεία – ειδικά για τις γυναίκες που περνούν από εμμηνόπαυση. Τα τρόφιμα που περιέχουν φυσικά φυτοοιστρογόνα περιλαμβάνουν σόγια, ρεβίθια, φιστίκια, λιναρόσπορο, κριθάρι, σταφύλια, μούρα, δαμάσκηνα, πράσινο και μαύρο τσάι. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως τα φυτικά οιστρογόνα που κυκλοφορούν χωρίς ιατρική συνταγή ενέχονται πρακτικά για τους ίδιους κινδύνους για την υγεία των γυναικών όπως και τα φαρμακευτικά οιστρογόνα.

Εξάψεις. Κάποιες γυναίκες τις αντιμετωπίζουν αποφεύγοντας τα ζεστά ροφήματα, τον καφέ, τα πικάντικα φαγητά και το αλκοόλ. Ντύνονται επίσης με πολλά λεπτά ρούχα αντί για ένα πιο χοντρό, ώστε να μπορούν να τα αφαιρούν ένα ένα. Σε πολύ επίμονες περιπτώσεις συστήνεται φαρμακευτική αγωγή.

Διαταραχές ύπνου και διάθεσης. Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει και εδώ. Βελτιώνει τη διάθεση, αλλά κάνει και πιο εύκολο τον ύπνο. Τι καλύτερο από ένα βραδινό περίπατο;
Αγωγή πάντως μπορεί να δοθεί σε έντονες διαταραχές ύπνου ή εμφάνισης καταθλιπτικής διάθεσης μετά από συμβουλή ειδικού.

Τελικά κάποιες απλές αλλαγές μπορούν να διευκολύνουν αυτή τη σημαντική μετάβαση στη ζωή της γυναίκας που είναι η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση. Το κυριότερο είναι να συνειδητοποιήσει η γυναίκα ότι η κλιμακτήριος δεν είναι τέλος εποχής. Σηματοδοτεί τη μετάβαση σε μια νέα περίοδο στη ζωή της, μια περίοδο με περισσότερη ελευθερία, σοφία και ελεύθερο χρόνο.

Ο Άγγελος Βαμβακάς είναι Γιατρός Μαιευτήρας Γυναικολόγος. Εξειδικεύτηκε στη Μ. Βρετανία στην ενδοσκοπική χειρουργική, λαπαροσκόπηση – υστεροσκόπηση. Έχει μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση προβλημάτων γονιμότητας και την παρακολούθηση κύησης υψηλού κινδύνου. Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Θεσσαλονίκη.