Η Ερωτική Ζωή στην Πανδημία

Από τη Μαριέλλα Γιαννοπούλου, Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεύτρια.

Πως έχουν επηρεαστεί τα ζευγάρια από την πανδημία;

Κοιτάζω ένα ζευγάρι στην οθόνη μπροστά μου και ενώ ο άνδρας έχει το βλέμμα του κάτω δεξιά, η γυναίκα εστιάζει στην κάμερα του υπολογιστή και λέει, «μου είναι πιο εύκολο και χαλαρωτικό να δω Netflix από το να κάνουμε σεξ πια». Μετά από μία παύση συνεχίζει, «παλιά ό,τι και να γινόταν θα βρίσκαμε χρόνο να βρεθούμε ερωτικά, (ο άνδρας της εκείνη την στιγμή κοιτάει πάνω και του ξεφεύγει ένα μικρό χαμόγελο), τώρα κανένας από τους δυο μας δεν κάνει προσπάθεια (και οι δύο τους αναστενάζουν)». Τους κοιτάω, και ξέρω ότι περιμένουν να ακούσουν την άποψή μου και πώς θα ονομάσουμε την δυσκολία αυτή που τους φαίνεται δυσθεώρητη. Αυτό που λέω είναι, «Μου περιγράφετε κάτι απολύτως φυσιολογικό και σίγουρα δεν πρωτοτυπείτε! Θα ήταν ίσως πιο παράξενο αν δεν είχατε παρόμοια αλλαγή στην ερωτική σας ζωή αυτήν την περίοδο». Όπως πολλά ζευγάρια, έχουν βιώσει πτώση στην ερωτική τους ζωή κατά την διάρκεια της δεύτερης καραντίνας. Μάλιστα, τα νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι ακόμα και οι γεννήσεις στη χώρα μας μειώθηκαν κατά 6,5% τους μήνες του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου του 2020 σε σχέση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που παρατηρήθηκε και σε άλλες χώρες.

Πως έχουν επηρεαστεί οι singles;

Αλλά μην νομίζετε ότι οι singles είναι σε καλύτερη θέση. Πάμε στον Κώστα*, είναι single, χώρισε μετά την πρώτη καραντίνα και θέλει να βρει κοπέλα για την δεύτερη καραντίνα, «κυρίως για παρέα» όπως λέει, και μέσα από τις συνεδρίες μας αναδύεται αυτή η ανάγκη του. Γνωρίζει να χειρίζεται πολύ καλά τα dating apps (όπως είναι το tinder, dating on facebook, inner circle κ.α.) αλλά δηλώνει ότι προτιμάει να περνάει περισσότερο χρόνο να συζητάει (εξ αποστάσεως) παρά να βγει ραντεβού IRL (in real life), δηλαδή δια ζώσης. Αυτό συμβαίνει με πολλούς singles είτε γιατί φοβούνται τον ιό ή δεν έχουν εργασία και αναγκαστικά μένουν με γονείς που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.

Άλλοι τρόποι που έχουν επηρεαστεί οι singles είναι:
•Κάποιοι χαίρονται γιατί το θέμα συζήτησης, «βρες έναν άνθρωπο να παντρευτείς» αποτελούσε από πριν πηγή στρες, ενώ τώρα δεν το περιμένει κανείς από εκείνους.
•Άλλοι έχουν βρει ευκαιρία να επικεντρωθούν στον εαυτό τους.

•Ενώ άλλοι χρησιμοποιούν την πανδημία ως «δικαιολογία» για να μην δημιουργήσουν μια σχέση, αυτό που ονομάζουμε «φόβο δέσμευσης» (κάτι το οποίο κρύβει άλλες βαθύτερες ανθρώπινες, σκέψεις καθώς και συναισθήματα αλλά αυτό θα το αναλύσουμε άλλη φορά.)
•Άλλοι χρησιμοποιούν το sexting με γνωστούς και αγνώστους (δηλαδή, στέλνουν προκλητικές ή γυμνές φωτογραφίες) για να έχουν κάποια ερωτική επαφή.

Τελικά ποιοι περνάνε καλύτερα στην πανδημία, οι singles ή αυτοί που είναι σε σχέση;

Αυτό που λείπει σε όλους, είτε είναι singles είτε σε σχέση, είναι η αφή, το χάδι, η ζεστασιά της επαφής και η απόλαυση του σεξ. Όμως πέρα από την σωματική επαφή υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και αναζήτηση για σύνδεση. Εδώ αναφέρομαι στην σύνδεση όπως την ορίζει η Brene Brown, «Η σύνδεση είναι η ενέργεια που υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους όταν αισθάνονται ότι ο άλλος τους βλέπει, τους ακούει και τους εκτιμά. Όταν μπορούν να δώσουν και να λάβουν χωρίς κριτική και όταν αντλούν δύναμη από την σχέση.» Η ανάγκη για συντροφικότητα μαζί με την ανάγκη για την αίσθηση ασφάλειας εξηγεί γιατί πολλοί (singles και μη) έχουν επικοινωνήσει με παλιούς συντρόφους.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι παντρεμένοι και singles έχουν αρχίσει να επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητές τους, καθώς και τις προσδοκίες που έχουν από τον/την σύντροφό τους. Και θα με ρωτήσετε, «από πού το συμπεραίνεις αυτό;». Επειδή το σεξ με την ευρύτερη έννοια του όρου είναι τρόπος που συνδεόμαστε και απολαμβάνουμε, που προκαλεί την έκρηξη της οξυτοκίνης, που μας κάνει συχνά να ξεχνάμε τις καθημερινές δυσκολίες. Όλοι οι άνθρωποι τα επιθυμούν αυτά. Και ενώ το σεξ δεν είναι βιολογική ανάγκη – ναι, ξαναδιαβάστε το – δεν είναι βιολογική ανάγκη όπως είναι η ανάγκη για νερό, φαγητό και ύπνο – η ανάγκη για σύνδεση είναι πραγματική. Για αυτό και η απομόνωση ή και ένας χωρισμός μπορούν να μας ωθήσουν να νιώσουμε απόγνωση. Σημείωση: το ότι είναι κάποιος μόνος δεν έχει σχέση αιτίου – αιτιατού με την μοναξιά. Υπάρχουν πολλοί που είναι σε σχέση και νιώθουν μοναξιά, καθώς και υπάρχουν singles που είναι στενά συνδεδεμένοι με αγαπημένους χωρίς να νιώθουν έλλειψη σύνδεσης ή μοναξιά.

Αντίστοιχα υπάρχουν και εξαιρέσεις που ακόμα και σε αυτήν την δεύτερη, παρατεταμένη καραντίνα συνεχίζουν και βιώνουν υπέροχη ερωτική ζωή. Τα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν αυτούς τους ανθρώπους και αυτά τα ζευγάρια είναι η ανοιχτή επικοινωνία, η ασφάλεια, η ειλικρίνεια, η προσοχή που αφιερώνουν στη σωματική (διατροφή, άσκηση, ύπνος) και στην ψυχική τους υγεία, και τέλος, η δημιουργία αρκετού χρόνου για να συνδεθούνε συναισθηματικά και ερωτικά. Ακούγεται απαιτητικό επειδή είναι! Αλλά αξίζει!

Πώς γίνεται να καλλιεργήσουμε τις προϋποθέσεις για συντροφικότητα;

Αυτοί που είναι σε σχέση χρειάζεται να βρουν πώς να διαχειριστούν το παράδοξο που ζητάει ο κάθε άνθρωπος ανάμεσα στην ασφάλεια και το γνώριμο από την μία και την περιπέτεια από την άλλη. ‘Όπως λέει η Esther Perel, «Η αγάπη θέλει να γνωρίζει τα πάντα για σένα. Η επιθυμία και ο ερωτισμός χρειάζονται το μυστήριο.». Επομένως, είναι αναμενόμενο να χαθεί το μυστήριο όταν ένα ζευγάρι είναι μαζί 24 ώρες την ημέρα κάθε μέρα.

Τι μπορούν να κάνουν τα ζευγάρια που θέλουν να αυξήσουν τον ερωτισμό;
•Να βρουν τρόπους να κάνουν πράγματα σε διαφορετικά δωμάτια.
•Να κάνουν βόλτες ο καθένας μόνος/η του/της κάποιες μέρες.
•Αν υπάρχουν μικρά παιδιά, τότε να μοιράζονται τις ώρες που είναι στο σπίτι ο ένας με τα παιδιά, έτσι ώστε ο άλλος να μπορεί να ξεφεύγει.
•Να ετοιμάζονται ο καθένας μόνος στο μπάνιο, να βάζουν τα αρώματά τους, να απολαμβάνουν το νερό, την ησυχία κτλ.
•Να θυμηθούν τα ωραία εσώρουχα που έχουν, να βάλουν καθαρά ρούχα και να βγάλουν τις φόρμες.
•Να φροντίζουν την ψυχική τους υγεία (συνομιλία με φίλους, θεραπεία, γυμναστική, χόμπι, διάβασμα κ.α.).
•Να επαναπροσδιορίσουν το στόχο τους. Δηλαδή, αν η προσδοκία είναι ότι αμέσως μόλις γδυθούν θα έχουν και οι δυο επιθυμία για συνεύρεση, είναι πολύ πιθανόν να απογοητευτούν και μετά να μην θέλουν να ξαναπροσπαθήσουν σύντομα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η επιθυμία δεν μπορεί να είναι πάντα αυθόρμητη (όπως είναι συχνά στην αρχή μιας σχέσης), αλλά τις περισσότερες φορές καλλιεργείτε επειδή ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα (όπως σε ένα χάδι, στην αποδοχή και κατανόηση που δείχνει ο σύντροφος, στο ότι ο/η σύντροφός μου είναι εκεί για μένα κ.α.).
•Να ορίζουν συγκεκριμένη ώρα να κάνουν σεξ (όπου το σεξ σημαίνει οποιαδήποτε δραστηριότητα που περιλαμβάνει απόλαυση και όχι μόνο κολπική επαφή με πέος).
•Να κάνουν οποιαδήποτε δραστηριότητα μαζί που παράγει οξυτοκίνη (η λεγόμενη «ορμόνη της αγάπης»), όπως το να αγκαλιάζονται για 20 δευτερόλεπτα κάθε μέρα ή να δοκιμάσουν να ξαπλώσουν γυμνοί μαζί και να βάλουν σαν όρο ότι δεν θα κάνουν σεξ, απλά θα μείνουν μαζί έτσι για κάποια ώρα.
•Να κοιτιούνται στα μάτια (δείτε το βίντεο «3 Ασκήσεις για Αυξημένη Οικειότητα»).
•Να φιλιούνται για 7 δευτερόλεπτα κάθε μέρα.
•Να συζητάνε 20 λεπτά κάθε μέρα με κλειστές οθόνες.

Και μερικές συμβουλές για όλους:

•Πολλοί θεραπευτές και σεξολόγοι προτείνουν τον αυνανισμό ως υγιή και ασφαλή τρόπο αυτό-φροντίδας που καλλιεργεί μια θετική στάση για το σώμα του καθενός και είναι τρόπος να μαθαίνει ο καθένας τι του αρέσει, κάτι το οποίο μπορεί να μοιραστεί αργότερα με έναν σύντροφο.
•Να βγάλουν από το μυαλό τους την ιδέα ότι πρέπει πάντα να υπάρξει οργασμός. Το μόνο μέτρο επιτυχίας είναι η απόλαυση. “Pleasure is the measure!” Αν απολαμβάνετε τότε το κάνετε σωστά!
•Να είναι ανοιχτοί στο να μάθουν για τον εαυτό τους
•Να είναι διαθέσιμοι να συνδεθούν συναισθηματικά και να είναι ευάλωτοι. Το να είναι κανείς ευάλωτος σημαίνει να είναι πρόθυμος να δοκιμάσει καινούργια πράγματα και ακόμα πιο σημαντικό είναι να πρόθυμος να κάνει λάθη. Για σκεφτείτε με ποιον προτιμάτε να συζητάτε: έναν τέλειο άνθρωπο που συνέχεια λέει ότι όλα είναι καλά ή με κάποιον που θα μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα που τον κάνουν λίγο πιο «τσαλακωμένο»;
•Όσο είναι εφικτό να μειώνουν το άγχος. Πολλαπλές έρευνες έχουν δείξει ότι οι εξαιρετικές ερωτικές επαφές χαρακτηρίζονται από πλήρη αφοσίωση στη στιγμή. Όπως γράφει η Peggy Kleinplatz από την μακροχρόνια έρευνά της για να βρει τι χαρακτηρίζει έναν εξαιρετικό εραστή, «Οι εξαιρετικοί εραστές δήλωσαν ότι χρειάζεται να είναι αφοσιωμένοι στην ερωτική επαφή και να αφήσουν, προσωρινά, τις ανησυχίες που έχουν για την εργασία, τα παιδιά, τις δουλειές του σπιτιού.». Οι περισσότεροι έχουν άγχος στη ζωή τους και αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα για απόλαυση, το οποίο με τη σειρά του να μετατραπεί σε άγχος απόδοσης. Αν έχει κάποιος άγχος απόδοσης, που είναι πολύ κοινό και φυσιολογικό, τότε μπορεί να θέλει να αποφύγει ερωτικές στιγμές δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
•Αυτό μας οδηγεί και στην διαχείριση των προσδοκιών. Είναι προτιμότερο να πει κάποιος «θα δούμε πώς θα πάει, ας σιγουρευτούμε ότι και οι δυο περνάμε καλά» είτε αυτό αφορά μια συζήτηση, ένα ραντεβού ή την ερωτική επαφή. Ο Κώστας* είπε ότι έχει αρχίσει να επαναπροσδιορίζει τις προσδοκίες για το τι θέλει σε μια σύντροφό του. (Δείτε το βίντεο «Πως να Δημιουργήσετε Καινούργια Σχέση»).
•Να κρατάνε ένα συναίσθημα ενθουσιασμού και παιχνιδιού όσο είναι εφικτό.
•Και μακριά από σενάρια που δημιουργούν με το μυαλό (πχ τι εννοεί, γιατί είπε αυτό, κλπ.).

Θα κλείσω με τον Matt Lundquist, που λέει ότι προσπαθεί να υπενθυμίσει στους πελάτες του ότι η μειωμένη δραστηριότητα στην ερωτική τους ζωή δεν είναι ηθική αποτυχία και ότι δεν θα υπάρξει πραγματική μακροχρόνια ζημιά..

Ο εμβολιασμός είναι επικείμενος!

Η Μαριέλλα Γιαννοπούλου είναι συμβουλευτική ψυχοθεραπεύτρια με διπλό μεταπτυχιακό στη Συμβουλευτική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Ειδικεύεται στην Συστημική θεραπεία και έχει συνεργαστεί με το Boston Children’s Hospital στο τμήμα της Εφηβικής Ιατρικής.
Συνδεθείτε μαζί της στο www.mariellagiannopoulou.gr και στο instagram (@mariellagiannopoulou).