7 Πράγματα που Πρέπει να Θυμίσεις στον Εαυτό σου όταν Λες «Δε Μπορώ»
Από τη Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D, Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια.
Αν είπες τώρα πρόσφατα στον εαυτό σου «δε μπορώ» ή «δε γίνεται», να θυμάσαι ότι είναι φυσιολογικό. Όλοι οι άνθρωποι λένε κάποια δύσκολη στιγμή στη ζωή τους «δε μπορώ να το κάνω» ή «δε μπορώ άλλο» ή κάτι αντίστοιχο, που τους φρενάρει. Αυτό όμως είναι μία σκέψη, μία κουβέντα που λες στον εαυτό σου. Παρόλα αυτά η σκέψη είναι απλώς μία σκέψη, δεν είναι η πραγματικότητα. Στην ουσία η πραγματικότητα μας διαμορφώνεται όχι μόνο από τις σκέψεις που κάνουμε, αλλά από τις ενέργειες που κάνουμε βάσει αυτών που σκεφτόμαστε.
Έτσι, αν πω «σκέφτομαι να χάσω 10 κιλά», ή «σκέφτομαι να γράψω ένα βιβλίο», ή «σκέφτομαι να αρχίσω τένις», ή «σκέφτομαι να βρω σύντροφο» κλπ., το κλειδί δεν είναι στο ότι το σκέφτομαι. Το κλειδί βρίσκεται στις πράξεις που θα κάνω για να υλοποιήσω τη σκέψη μου. Αντίστοιχα, αν πω «δε μπορώ», «δε γίνεται» και άλλες αντίστοιχες εκφράσεις, το σίγουρο είναι ότι ΔΕΝ θα κάνω τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση. Επομένως με την αδράνεια μου θα μείνω στα ίδια. Δεν θα κάνω τις αλλαγές που θέλω για να βελτιώσω τον εαυτό μου και τη ζωή μου.
Και εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα: αυτά που λέμε στον εαυτό μας, αυτά που σκεφτόμαστε, καθορίζουν τις πράξεις μας, άρα και το πώς είναι η ζωή μας.
Για να αλλάξεις αυτά που σκέφτεσαι και να βοηθήσεις τον εαυτό σου σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής σου, έφτιαξα μια σημαντική λίστα. Θα σε καθοδηγήσω βήμα-βήμα πώς να μετατρέψεις το «δε μπορώ» και το «δε γίνεται» σε «μπορώ» και σε «μπορώ να το κάνω και θα το κάνω»! Έτσι θα αξιοποιήσεις την εσωτερική σου δύναμη και θα μπορέσεις να επιλέξεις πώς να χειριστείς σωστά και δυναμικά καταστάσεις που σε ζορίζουν.
1. Επιμονή και Υπομονή
Όταν επιμένουμε για να πετύχουμε κάτι, αυτό είναι η καλύτερη ένδειξη ότι θα το πετύχουμε. Διαπιστώνω ότι τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους επειδή δεν έχουν την υπομονή να συνεχίσουν αυτό που ξεκίνησαν ή δεν επιμένουν αρκετά στην προσπάθεια. Πολλοί άνθρωποι τα παρατάνε εύκολα, γρήγορα, πριν δώσουν αρκετό χρόνο ή ενέργεια στην προσπάθειά τους. Αν μάλιστα έχεις την τάση να λες «αυτό δε γίνεται» ή να υποτιμάς τον εαυτό σου και να λες «εγώ δεν πρόκειται να τα καταφέρω», το σίγουρο είναι ότι δεν θα πετύχεις! Όχι για κάποιον άλλο λόγο, αλλά απλώς επειδή έχεις ήδη πείσει τον εαυτό σου για την αποτυχία σου, οπότε και δεν θα προσπαθήσεις! Καλλιέργησε υπομονή και επιμονή και μάθε να λες στον εαυτό σου «Παρόλο που αυτό με δυσκολεύει, με επιμονή, υπομονή και προσπάθεια, μπορώ να το καταφέρω»!
2. Συνειδητοποίησε ότι το να αντιληφθείς μία δυσκολία σε βοηθάει να την προσπεράσεις
Όταν δεις κάποια δυσκολία στις πραγματικές της διαστάσεις, χωρίς να την μεγεθύνεις ή να την υποβιβάσεις, έχεις μία ρεαλιστική εκτίμηση της κατάστασης. Έτσι, μπορείς να σκεφτείς διαφορετικούς τρόπους για να τη διαχειριστείς και να την ξεπεράσεις, χωρίς να πνιγείς σε μία κουταλιά νερό. Να θυμάσαι ότι δεν έχεις κάποιο συμβόλαιο που λέει ότι η ζωή σου θα είναι εύκολη και χωρίς προβλήματα. Είναι λοιπόν προτιμότερο να έχεις μία πιο χαλαρή στάση, τύπου «Όλα είναι μέσα στη ζωή», ώστε να μπορείς να αντιμετωπίσεις αυτά που προκύπτουν.
3. Συνήθισε στην ιδέα ότι μερικές φορές δε νιώθεις άνετα
Τα αρνητικά συναισθήματα είναι εξίσου φυσιολογικά με τα θετικά. Υπάρχουν ώστε να τα αισθανόμαστε και να παίρνουμε το μήνυμα που θέλουν να μας δώσουν. Είναι σημαντικό να μπορείς να ανεχτείς τα δυσάρεστα συναισθήματά σου για λίγο. Τι είναι αυτό που σου λέει ο φόβος, το άγχος σου, η λύπη σου; Δείξε αγάπη και κατανόηση στον εαυτό σου. Όταν δε νιώθεις άνετα με τα συναισθήματά σου, αντί να προσπαθήσεις να τα σβήσεις με τη μία, σκέψου ότι σου δείχνουν την κατάσταση που βρίσκεσαι ψυχολογικά. Αποδέξου την αλήθεια της στιγμής, αλλά πάρε και την απόφασή σου αν θέλεις να είσαι έτσι ή αν προτιμάς να αισθάνεσαι πιο θετικά. Σταδιακά καλλιέργησε πιο θετική διάθεση. Και βέβαια θα πρέπει να θυμάσαι ότι μερικές φορές δε νιώθεις άνετα επειδή πρέπει να κάνεις κάτι που σε ζορίζει ελαφρώς. Υιοθετώντας τη στάση «ναι, μπορώ να το κάνω παρόλο που με φοβίζει λιγάκι» είναι σίγουρο ότι θα βγεις από τη ζώνη της βολής σου και θα κάνεις ένα μεγαλύτερο άνοιγμα.
4. Θετική στάση ζωής και Ευγνωμοσύνη
Στα δύσκολα μπορείς να αντιτάξεις στον αυτόματο «τα πράγματα είναι χάλια, δε ξέρω τι να κάνω» με το «για να δω τι έχω καταφέρει στο παρελθόν σε ανάλογες δύσκολες καταστάσεις. Αυτή η θετική αποτίμηση δεν έχει να κάνει με αόριστες γενικές σκέψεις. Αντίθετα, είναι πολύ συγκεκριμένη, επειδή σχετίζεται με τη δική σου εμπειρία. Υπενθυμίζοντας στον εαυτό σου όλα όσα έχεις καταφέρει, τον τονώνεις και τον ενθαρρύνεις να συνεχίσει με τον ίδιο θετικό τρόπο και στο παρόν. Όταν μάλιστα βάλεις και μια δόση ευγνωμοσύνης, όταν λες «Δόξα τω Θεώ» για τα πράγματα που χαίρεσαι που υπάρχουν στη ζωή σου, έχεις κάνει ένα τεράστιο βήμα προς την κατεύθυνση του να νιώθεις μέσα σου ψυχολογική σταθερότητα και ασφάλεια.
5. Βάλε μικρούς στόχους
Συνήθως λέμε «δε μπορώ» όταν έχουμε μπροστά μας έναν μεγάλο στόχο, κάτι που φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι σαν να βρισκόμαστε στους πρόποδες ενός βουνού που πρέπει να σκαρφαλώσουμε, κοιτάζουμε την κορυφή και λέμε «αδύνατον να φτάσω εκεί, είναι πολύ μακριά». Φυσικά και δεν γίνεται να φτάσουμε εκεί με μία δρασκελιά! Πρέπει να κάνουμε μικρά, συνεχόμενα βήματα για να ανεβούμε το βουνό. Το ίδιο ισχύει και με το κάθε τι που θέλουμε να πετύχουμε: ο τελικός στόχος φαίνεται μακρινός. Αλλά αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι να κάνουμε το πρώτο βήμα για να φτάσουμε εκεί. Βάλε λοιπόν καθημερινά έναν μικρό, εφικτό στόχο. Στο τέλος της ημέρας απόλαυσε το «κατόρθωμά» σου, το ότι τον πέτυχες και υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι είσαι ένα βήμα πιο κοντά στο τελικό μεγάλο αποτέλεσμα.
6. Αποδέξου τις αλλαγές
Η ζωή έχει συνεχόμενες αλλαγές. Παρόλο που δεν το συνειδητοποιούμε, ακόμα και αυτή η στιγμή είναι διαφορετική από την προηγούμενη! Και σίγουρα, η περασμένη μέρα ή εβδομάδα ήταν επίσης διαφορετική, έφερε μικρές ή μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας. Οι αλλαγές και η κινητικότητα στη ζωή είναι το μόνο σίγουρο. Αν περιμένεις λοιπόν ότι θα υπάρχει σταθερότητα, ότι θα κατακτήσεις κάτι, κάποιον στόχο και τα πράγματα θα «παγώσουν» σε αυτή την κατάσταση, απλώς ξεγελάς τον εαυτό σου! Αποδέξου ότι τα πράγματα αλλάζουν, ότι υπάρχουν ανατροπές και απροσδόκητα στη ζωή. Αν καλλιεργήσεις αυτή τη σκέψη και στάση ζωής, θα μπορείς εύκολα να ανταποκρίνεσαι με θετικό και αισιόδοξο τρόπο στις αλλαγές και να κάνεις το καλύτερο που μπορείς κάθε φορά.
7. Να θυμάσαι το προσωπικό σου «γιατί»
Όταν τα βρεις σκούρα, όταν καταφύγεις στο αυτόματο «δε μπορώ» επειδή βρήκες δυσκολίες, στοπ εκεί! Θύμισε στον εαυτό σου το δικό σου «γιατί», τον λόγο που διάλεξες το συγκεκριμένο μονοπάτι ζωής, το λόγο που θέλεις να καταφέρεις αυτό το πράγμα, τον συγκεκριμένο στόχο. Ίσως κουράστηκες, ίσως απογοητεύτηκες, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να το βάλεις κάτω! Συγκεντρώσου στο όραμά σου, σε αυτό που επιθυμείς, στον στόχο σου. Φαντάσου τον εαυτό σου να τον έχει πετύχει. Φαντάσου τον εαυτό σου πώς φέρεται, πώς είναι όταν έχει πετύχει τον στόχο. Φέρσου με ανάλογο τρόπο, όπως φέρεται ο άνθρωπος που έχει πετύχει αυτόν τον στόχο.
Τα βιβλία της Δρ. Λίζα Βάρβογλη μπορείτε να τα βρείτε στο www.mamaya.gr
Η ∆ρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D., είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, με σπουδές στα Πανεπιστήµια της Βοστώνης Tufts, Northeastern και Harvard (πτυχία Μάστερ, ∆ιδακτορικό και Μεταδιδακτορική Εκπαίδευση). Είναι µέλος του διδακτικού προσωπικού της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, ΜΠΣ «Επιστήµη του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο. Εργάζεται µε ενήλικες, παιδιά, εφήβους, φοιτητές και τις οικογένειές τους στην Αµερική και την Ελλάδα, καλύπτοντας θέµατα σωστής ανατροφής, διαπαιδαγώγησης και επικοινωνίας παιδιών και γονιών αλλά και διάφορες δυσκολίες, όπως άγχος, χαµηλή αυτοεκτίµηση, κατάθλιψη, µαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση προσοχής κ.λπ.