Από τη Χριστίνα Τζελέπογλου, P.R. Consultant & Δημιουργό του Positivelife.gr.
Το Διαδίκτυο έχει επιτρέψει στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να συνδέονται άμεσα και έχει φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε και μοιραζόμαστε πληροφορίες μεταξύ μας. Περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι ήταν χρήστες του Διαδικτύου το 2018, το οποίo είναι περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού.
Τα Social Media καταλαμβάνουν πλέον τεράστιο μέρος της ζωής μας και της καθημερινότητάς μας. Περνάμε αρκετό χρόνο δημοσιεύοντας φωτογραφίες και στιγμές από τη ζωή μας. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από τόσες πληροφορίες, μέσα στις οποίες είναι και οι φαινομενικά «τέλειες» ζωές κάποιων ανθρώπων. Άλλωστε οι περισσότεροι επιλέγουν να δημοσιεύουν αψεγάδιαστες φωτογραφίες, και φιλτραρισμένες στιγμές χάνοντας έτσι την ουσία των πραγμάτων.
Στην ουσία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελούν μία απεικόνιση του πραγματικού κόσμου καθώς οι χρήστες έχουν την ευκαιρία να κάνουν διαδικτυακούς φίλους, να μιλήσουν για θέματα που τους απασχολούν καθώς και να εργαστούν μέσα από τα social media.
Ωστόσο, όλη αυτή η δύναμη των social media έχει φέρει τόσο θετικά όσο και αρνητικά αποτελέσματα όσον αφορά τα στερεότυπα και την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Από τη μία δεχόμαστε εικόνες μοντέλων και γυναικών με αψεγάδιαστα σώματα και «τέλειες» αναλογίες, και από την άλλη υπάρχει ένα πλήθος γυναικών που τολμούν να προβάλλουν τη δική τους πραγματικότητα και να μας δείξουν αφιλτράριστα σώματα και εικόνες. Έπειτα υπάρχει όλος αυτός ο αριθμός των χρηστών που έχει τη δυνατότητα να σχολιάσει, είτε θετικά, είτε αρνητικά, το κάθε σώμα και την κάθε εμφάνιση, με αποτέλεσμα να έχει σημαντικό αντίκτυπο, στη ψυχοσύνθεση του καθενός.
Έρευνες έχουν δείξει πως όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύει κανείς στα social media, ανεβάζοντας φωτογραφίες με το σώμα του και συγκρίνοντας τον εαυτό του με άλλους, είναι πολύ πιθανό να έχει μια ανθυγιεινή σχέση με το σώμα του. Έπειτα είναι και η τέλεια ζωή! Όλοι δημοσιεύουμε στιγμές από ταξίδια, πάρτι, φίλους, όμορφα ρούχα και φαγητά. Κανείς δεν ανεβάζει τις αποτυχίες και τις κακές του στιγμές.
Έμφυλα Στερεότυπα
Τα στερεότυπα των φύλων και η υποεκπροσώπηση στα μέσα ενημέρωσης μπορούν να συμβάλουν στην ασέβεια και τη βία κατά των γυναικών. Τα παιδιά επηρεάζονται από τα έμφυλα στερεότυπα στα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης από νεαρή ηλικία, τα οποία μπορούν να διαιωνίσουν τις παραδοσιακές πεποιθήσεις για τους ρόλους και τις προσωπικότητες του φύλου και τη στάση απέναντι στις προσδοκίες και τις φιλοδοξίες της ζωής.
Οι διαφημίσεις που εμφανίζονται στα κοινωνικά δίκτυα είναι οι κύριες πηγές στερεοτύπων για το φύλο. Συνήθως οι διαφημίσεις σεξουαλικοποιούν το γυναικείο σώμα και οι γυναικείες φιγούρες εμφανίζονται σε διαφημίσεις που αφορούν καλλυντικά ή και οικιακά προϊόντα, ενώ οι διαφημίσεις για τους άνδρες γενικά επικεντρώνονται σε αυτοκίνητα, επαγγελματικά προϊόντα ή επενδύσεις.
Social Media & Ρητορική μίσους
Συχνά παρατηρούμε και μια τεράστια εκδήλωση μίσους στα social media. Η εποχή των ψηφιακών μέσων επέτρεψε την ανώνυμη κοινή χρήση της διαδικτυακής ομιλίας και περιεχομένου, συχνά χωρίς δεύτερη σκέψη για τις συνέπειες.
Η ρητορική μίσους στο διαδίκτυο δεν διαφέρει εγγενώς από τη ρητορική μίσους εκτός διαδικτύου. Ωστόσο, διαφέρει ως προς τη φύση των αλληλεπιδράσεων στις οποίες λαμβάνει χώρα, καθώς και στη χρήση και διάδοση συγκεκριμένων λέξεων και κατηγοριών που μπορούν να εξελιχθούν, να κορυφωθούν και να ξεθωριάσουν πολύ γρήγορα. Σε πολλές χώρες, τα τρία τέταρτα ή και περισσότερα από τα θύματα της διαδικτυακής ρητορικής μίσους είναι μέλη μειονοτικών ομάδων. Οι γυναίκες που ανήκουν σε αυτές τις ομάδες στοχοποιούνται επίσης σε μεγαλύτερο βαθμό. Παρόλο αυτά, η ρύθμιση της επιβλαβούς ομιλίας σε διαδικτυακούς χώρους απαιτεί τη χάραξη μιας γραμμής μεταξύ της νόμιμης ελευθερίας του λόγου και της ρητορικής μίσους.
Το διαδίκτυο έχει με πολλούς τρόπους, θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Καθιστά εύκολη την επικοινωνία καθώς και την διάδοση γνώσεων για όλα τα σημαντικά θέματα. Ωστόσο έχει επίσης διευρύνει τα κοινωνικά στερεότυπα και διευκολύνει τη διάδοση μηνυμάτων μίσους καθώς και τις υποκινήσεις βίας, τα οποία διανέμονται και ενισχύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τρόπους που πριν δεν ήταν δυνατοί.
Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι επιβλαβή και να δημιουργούν στερεότυπα που βάζουν τους ανθρώπους σε συγκεκριμένα κουτιά, μπορεί επίσης να είναι ένα μέρος όπου διαφορετικοί άνθρωποι μπορούν να δουν τον εαυτό τους να εκπροσωπείται.