Από τη Στέλλα Τσιαρβούλα, Area Manager της ActionAid Hellas στη Θεσσαλονίκη.
Πώς η πανδημία ενεργοποίησε ακόμα περισσότερο την έννοια του εθελοντισμού;
Σε όλες τις χώρες δράσης της και στην Ελλάδα, η ActionAid βασίζεται σε εθελόντριες και εθελοντές που πιστεύουν στο έργο της και στο όραμά της και προσφέρουν τον χρόνο και τις δεξιότητές τους. Αξίζει να επισημάνουμε ότι η ActionAid είναι επίσημα πιστοποιημένη οργάνωση αποστολής εθελοντών σε όλον τον κόσμο, στο πλαίσιο του προγράμματος EU Aid Volunteers. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα σε εθελοντές από την Ευρώπη, καλύπτοντάς τους τα έξοδα, να ταξιδέψουν και να υποστηρίξουν με τις δεξιότητές τους ευάλωτες κοινότητες των αναπτυσσόμενων χωρών, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται σε πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους.
Στις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε όλοι διεθνώς είναι κοινός τόπος ότι όλα αυτά έχουν δυστυχώς ανατραπεί, είναι διαρκώς ρευστά και μετασχηματίζονται συνεχώς. Λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών, διακρατική κινητικότητα δεν μπορεί δυστυχώς να υποστηριχθεί. Ελλείψει νομοθετικού πλαισίου π.χ. στην Ελλάδα επί μήνες είχαν ανασταλεί όλες οι εθελοντικές δράσεις από φορείς και ιδιώτες. Συνεπώς, σε μία ιδιαίτερη ιστορική συγκυρία όπου η αλληλεγγύη και η έμπρακτη στήριξη προς τον συνάνθρωπο είναι τόσο σημαντική, αναδεικνύεται ως υψηλή προτεραιότητα η ανάγκη για θεσμοθέτηση του εθελοντισμού.
Πώς μπορούν οι νέοι να έχουν ενεργό συμμετοχή στη ζωή της πόλης, μέσω της τέχνης;
Το 2020, παρά τις αντίξοες συνθήκες, η ActionAid έκανε τα πρώτα βήματα για την παρουσία της στη Θεσσαλονίκη. Στελεχώθηκε ο βασικός πυρήνας της ομάδας και βρέθηκε ο χώρος που θα αποτελέσει τη βάση της προγραμματικής της δράσης. Ήδη είναι σε εξέλιξη οι εργασίες διαμόρφωσης του τριώροφου χώρου επί της Πλατείας Ναυαρίνου 7, όπου θα στεγαστεί το Κέντρο της ActionAid στη Θεσσαλονίκη. Το Κέντρο −που θα είναι σε λειτουργία από τις αρχές του 2021− θα προωθεί την απασχολησιμότητα και την ενεργό συμμετοχή των νέων (18-30 ετών) στη ζωή της πόλης, μέσω της τέχνης και του εθελοντισμού.
Δημιουργείται ένας χώρος πολλαπλών λειτουργιών για την έκφραση της νεολαίας, παρέχοντας ποικίλα μέσα για την παραγωγή καλλιτεχνικής δημιουργίας και έναν χώρο για διάλογο, συνέργειες, διάδραση. Στόχος είναι μέσα από τις δράσεις του να ενισχυθούν οι δεξιότητες των νέων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης τους, δημιουργώντας το πλαίσιο για να γίνουν οι ίδιοι πρωταγωνιστές σε μία βιώσιμη πόλη.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι θα υλοποιηθούν προγράμματα απασχολησιμότητας των νέων που να συνδέουν τις δεξιότητές τους με τις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας, με έμφαση στη δημιουργική και ψηφιακή βιομηχανία. Στο πλαίσιο αυτό ήδη έχει δρομολογηθεί διεθνής συνεργασία με πολιτιστικό φορέα πάνω σε ένα δημιουργικό πρόγραμμα ανθεκτικότητας και δημιουργίας κοινοτήτων, που βασίζεται στις τέχνες και στην ενδυνάμωση δεξιοτήτων των νέων που συνεργάζονται με καλλιτέχνες και φορείς.
Πώς οι κρίσεις και οι προκλήσεις πυροδοτούν εξελίξεις στην κουλτούρα μιας κοινωνίας;
Η χρονιά που σύντομα τελειώνει αφήνει μεγάλες πληγές στην ανθρωπότητα. Διαπιστώσαμε τι αλήθεια σημαίνει, από τη μία ως την άλλη άκρη του πλανήτη, ο παγκοσμιοποιημένος τρόπος ζωής που χαρακτηρίζει τις κοινωνίες μας, καθώς συστήματα υγείας, οικονομικά μοντέλα, πολιτικές δομές εξουσίας, διάχυση της πληροφορίας από τα ΜΜΕ, εργασιακό πλαίσιο κλονίζονται και δοκιμάζονται διαρκώς. Πολιτικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί με αγώνες, βάλλονται έντονα και η προάσπισή τους μας αφορά όλους. Ταυτόχρονα, οι πόλεμοι συνεχίζονται, χρόνιες ασθένειες ακόμη μαστίζουν πληθυσμούς, η φτώχεια, η ανεργία εκτινάσσονται, η κλιματική αλλαγή μπαίνει ξανά στο περιθώριο, εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, άλλοι στερούνται πρόσβασης στην τεχνολογία ή δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες.
Το ίδιο διάστημα, η έμφυλη βία, η ενδοοικογενειακή βία και η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας είναι σε έξαρση. Είναι πιο καταλυτική από ποτέ η ευθύνη όλων σε επίπεδο ατομικό, συλλογικό, θεσμικό. Στην ActionAid προσπαθούμε να συμβάλλουμε σε κάθε δυνατή κατεύθυνση έχοντας ως βασικά εργαλεία την ενημέρωση, την εκπαίδευση, την κινητοποίηση και την ενδυνάμωση των ανθρώπων. Η κινητοποίηση των νέων και η ενδυνάμωση της φωνής τους αποτελεί, επίσης, προτεραιότητά μας, για ένα μέλλον πιο δίκαιο για όλες και όλους.
Πώς μπορούν οι πόλεις να προωθήσουν τη βιωσιμότητα μέσω της κουλτούρας;
Η βιωσιμότητα είναι πάνω από όλα ποιότητα ζωής, για τη σημερινή και τις μελλοντικές γενιές. Η κουλτούρα, ο πολιτισμός μέσα από τις τέχνες, είτε μέσα από τη διάσταση του δημιουργού, είτε μέσα από τη διάσταση του «καταναλωτή» βελτιώνει την ποιότητα ζωής μας ως άτομα και μεταμορφώνει τις τοπικές κοινωνίες. Η κουλτούρα και η ενασχόλησή μας με τις τέχνες είναι το εργαλείο μας για να γνωρίσουμε την ταυτότητά μας, να έρθουμε σε επικοινωνία με τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τα όνειρα των άλλων, να γνωρίσουμε και να συνδημιουργήσουμε έναν τόπο και τους ανθρώπους του. Ακόμη και με τη στενή έννοια της οικονομίας και του branding, οι πόλεις μπορούν να εντάξουν την κουλτούρα στο πλάνο τους για την οικονομική ανάπτυξη, μέσα από υποδομές, δίκτυα και ευκαιρίες προβολής. Η δημιουργική οικονομία είναι ένας ταχύτατα αναπτυσσόμενος τομέας, όπου κατεξοχήν βρίσκουν έκφραση και χώρο νέοι και γυναίκες, οι πλέον πληττόμενοι από τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες.
Η Στέλλα Τσιαρβούλα είναι η Area Manager της ActionAid Hellas στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Συστηματική Φιλοσοφία, Επικοινωνία & Πολιτισμό στο ΑΠΘ. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων – ΕΑΠ. Είναι Υποψήφια Διδάκτωρ Πολιτισμικής Πολιτικής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ – ΑΠΘ. Ξεκίνησε την επαγγελματική της διαδρομή στην Τράπεζα Πειραιώς. Έχει εργαστεί σε πολλά μουσεία της Θεσσαλονίκης ως διοικητικό στέλεχος. Ως freelance cultural manager συντονίζει δράσεις και projects από όλο το εύρος του πολιτισμικού πεδίου.
