Πώς να Ξεπεράσεις τον Φόβο Ομιλίας σε Κοινό

Από την Νίνα Καλούτσα, Voice & Public Speaking Coach

«There are always three speeches, for everyone you actually gave.

The one you practiced, the one you gave and the one you wish you gave», Dale Carnegie.

Γνωρίζετε ότι η δεξιότητα του να μιλά κάποιος επιτυχημένα μπροστά στο κοινό βρίσκεται στο Top-10 των κορυφαίων δεξιοτήτων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επαγγελματική επιτυχία;

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το βιβλίο καταγραφής παγκόσμιων ρεκόρ, Γκίνες, το 45% των ανθρώπων τοποθετεί τον φόβο της ομιλίας μπροστά σε κοινό ψηλότερα από τον φόβο του θανάτου. Αληθινά εντυπωσιακό!

Πώς μπορεί κάποιος να ξεπεράσει τον φόβο της έκθεσης σε κοινό;

Θα σας μιλήσω με γνώμονα την πολύχρονη εμπειρία μου ως σολίστ-σοπράνο και σύμφωνα με τις τεχνικές του Κρατικού Ωδείου Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, στο οποίο φοίτησα επί 7 χρόνια, με ειδίκευση τραγουδίστριας της όπερας.

Ο φόβος της έκθεσης σε κοινό μπορεί να μειωθεί έως και να εκλείψει. Για να αποβάλουν αυτόν τον φόβο, οι νεαροί τραγουδιστές της όπερας του Ωδείου της Μόσχας εντάσσονταν σε ένα αυστηρό πρόγραμμα, το οποίο μεταξύ άλλων προέβλεπε το να τραγουδούν νέο ρεπερτόριο μία φορά τον μήνα εμπρός σε επιτροπή καθηγητών.

Η εξέταση γινόταν σε αίθουσα συναυλιών και με κάθε επισημότητα, όπως ακριβώς στα ρεσιτάλ. Το ρεπερτόριο προκαθοριζόταν ανάλογα με το είδος της φωνής, το έτος σπουδών και το εξάμηνο. Στα πρώτα έτη περιελάβανε 3-4 έργα και σταδιακά ολοένα και περισσότερα. Αρχικά η εξέταση διαρκούσε λίγα λεπτά και με τα χρόνια μπορούσε να διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα.

Με τον τρόπο αυτόν, όλοι οι σπουδαστές εκπαιδευόμασταν στο να αποστηθίζουμε ταχύτατα κείμενα και μελωδίες, να συνεργαζόμαστε με τους πιανίστες-συνοδούς, να ντυνόμαστε σύμφωνα με το πρωτόκολλο και να ακολουθούμε όλους τους κανόνες της καλής σκηνικής παρουσίας (υποκλίσεις, νεύματα, χειρονομίες, βηματισμούς κ.ά.).

Τον πρώτο καιρό, το άγχος ήταν τεράστιο και οι στραβοτιμονιές αναπόφευκτες, όπως καταλαβαίνετε. Όμως, σταδιακά οι παρουσιάσεις μας γίνονταν ρουτίνα. Λαμβάναμε σοβαρά υπόψη τις παρατηρήσεις των καθηγητών, μελετούσαμε καθημερινά στις τάξεις μας και το ρεπερτόριο διευρυνόταν.

Αν στις πρώτες απόπειρες η απόδοση επί σκηνής έπεφτε έως και 80% σε σχέση με την απόδοση στην τάξη, με τα χρόνια η απόδοση έφτανε να είναι επί σκηνής καλύτερη και από την τελευταία πρόβα! Τότε λοιπόν περνούσαμε στο στάδιο του επαγγελματία τραγουδιστή της όπερας. Του ανθρώπου δηλαδή που διαθέτει την τεχνική να μαθαίνει και να ερμηνεύει οποιονδήποτε ρόλο (ο οποίος φυσικά συνάδει με τις φωνητικές δυνατότητές του) σε τέτοιο επίπεδο, ώστε τα θέατρα να τον μετακαλούν για συνεργασίες. Βέβαια, τονίζω ότι πάντοτε παραμένει ένα δημιουργικό τρακ, το οποίο εξατμίζεται όταν ξεκινά η παράσταση. Θα το χαρακτήριζα ως δημιουργική και υγιή ανησυχία, την οποία όλοι οι άνθρωποι έχουν, όταν καλούνται να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους.

Ας κάνουμε λοιπόν την αναγωγή στη δημόσια ομιλία. Μόνο με πρόβες, επαναλήψεις και σοβαρή μελέτη μπορεί να εξαλειφθεί ο σκηνικός φόβος. Οι ειδικοί χρησιμοποιούν τον όρο «συστηματική απευαισθητοποίηση» (systematic desensitization) για να περιγράψουν τη σταδιακή απομάκρυνση από τον φόβο. Όλα αυτά χρειάζεται να γίνονται αρχικά σε προστατευμένο περιβάλλον και φυσικά με την κατάλληλη καθοδήγηση, καθώς και με αυξανόμενο βαθμό δυσκολίας των ομιλιών. Κατόπιν ο ομιλητής ξεκινά να εκτίθεται στο κοινό. Καλό είναι να βιντεοσκοπεί την κάθε ομιλία για να συγκρίνει το πριν και το μετά και να συνειδητοποιεί ο ίδιος τις αλλαγές που έχει επιτύχει και τις βελτιώσεις που χρειάζεται να κάνει.

Η ειδικός Φωνής & Δημόσιας Ομιλίας Νίνα Καλούτσα είναι κάτοχος διπλώματος και μάστερ Όπερας του Κρατικού Ωδείου Τσαϊκόφσκι της Μόσχας. Στα 25 χρόνια της διδασκαλίας της έχει μεταδώσει τη γνώση και την εμπειρία της σε περισσότερα από 4.000 άτομα, εκπαιδευτικούς, πολιτικούς, επιχειρηματίες και στελέχη εταιρειών και οργανισμών, σε σεμινάρια φωνής, δημόσιας ομιλίας, one-to-one coaching και team building. Διδάσκει ανθρώπους που επιθυμούν να ανακαλύψουν την πραγματική ταυτότητα της φωνής τους, να καλλιεργήσουν δεξιότητες δημόσιας ομιλίας, να ενισχύσουν την ηγετική και τη διαπραγματευτική τους ικανότητα.