Unisex Fashion

Από τη Lydia Kyriakopoulos, Fashion Psychologist.

Η μόδα αποτελεί τον καθρέφτη των συνηθειών, καθώς και της ιδιοσυγκρασίας του κάθε ατόμου. Ανέκαθεν, ο τρόπος με τον οποίο ντυνόντουσαν οι άνδρες και οι γυναίκες ήταν γενικά αναγνωρίσιμος ως είτε αρσενικός είτε θηλυκός, με συγκεκριμένα ρούχα και υφές που αυστηρά όριζαν το τι είναι “επιτρεπτό” να φορέσει το κάθε γένος. Η κοινωνία έχει σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύσει τους κανόνες βάσει των οποίων “οφείλουμε” να διαμορφώνουμε από μικρή ηλικία και αργότερα να παρουσιάζουμε τον εαυτό μας, με τις βαθιά ριζωμένες κοινωνικές αντιλήψεις για το φύλο σπάνια να αμφισβητούνται. Είναι σαφώς απαραίτητο να διευκρινιστεί η διαφορά μεταξύ “φύλου” (sex) και “γένους” (gender). Οι κοινωνιολόγοι κάνουν χρήση του όρου “φύλο” για να αναφερθούν στις ανατομικές και φυσιολογικές διαφορές που ορίζουν το ανδρικό και το γυναικείο σώμα. Αντιθέτως, το “γένος” νοείται ως οι ψυχολογικές, κοινωνικές και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Τι σημαίνει Unisex Clothing:

Αποκλίσεις από το στερεοτυπικό ανδρικό ή θηλυκό ντύσιμο έχουν συμβεί πολλάκις κατά τους αιώνες, κυρίως από ομάδες ατόμων ως πολιτική δήλωση, για πρακτικούς σκοπούς αλλά και ως προσωπική προτίμηση. Στην ιστορία της μόδας παρατηρούμε διάφορα παραδείγματα που “θολώνουν” τα όρια του φύλου, καθώς στοιχεία ανδρικού και γυναικείου ρουχισμού δανείζονται ή συνδυάζονται. Πιο συγκεκριμένα, μπορούμε να αναφερθούμε στην υιοθέτηση του jean από έφηβες το 1950, και στην ανδρόγυνη σιλουέτα των Ιαπώνων σχεδιαστών. Η κομβική αλλαγή όμως, συνέβη στα μέσα του 1960 όταν ένα νέο φαινόμενο σάρωσε τη δυτική μόδα προσφέροντας ένα πρωτότυπο τρόπο ντυσίματος και ταυτόχρονα ένα καινοτόμο μοντέλο κατανάλωσης: το unisex fashion. Ενώ η μόδα των αρχών του 20ου αιώνα είχε ανοίξει το δρόμο για την άμβλυνση των κανόνων περί φύλου, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, το κίνημα “Unisex” πρότεινε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες φορούν τα ίδια στυλ, με τον ίδιο τρόπο, αγορασμένα από τα ίδια καταστήματα. Εκείνη την περίοδο, η έννοια του unisex σηματοδοτούσε πολυπλεύρως την ελευθερία, εφόσον σήμαινε την απελευθέρωση από το φύλο. Ταυτοχρόνως, το κίνημα αυτό αποτέλεσε σημαντική κινητήρια δύναμη για τη μόδα, διότι κατέρριπτε τα παραδοσιακά στερεότυπα και αντιλήψεις.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μοιραστεί αρκετές φορές τόσο με τους φίλους όσο και με τις φίλες μας ένα άρωμα, μια κρέμα προσώπου, ένα αντηλιακό και λοιπά προϊόντα περιποίησης. Γιατί η εύρεση κοινών σημείων ανάμεσα στα φύλα να περιορίζεται στο ντουλάπι του μπάνιου μας, ενώ πολύ εύκολα μπορεί να επεκταθεί στη γκαρνταρόμπα μας;

‍Η νέα τάξη πραγμάτων:

Διανύοντας τα τελευταία δύο έτη της ζωής μας, περιορισμένοι στο σπίτι με χαλαρή ενδυμασία εφόσον δεν είχαμε έντονες κοινωνικές συναναστροφές, έμμεσα δώσαμε ακόμα περισσότερο χώρο στην ανάπτυξη του unisex clothing. Σίγουρα θα παρατηρήσατε πως μέσα σε αυτό το διάστημα ενδυματικά, ταιριάζατε πολύ με τον αδερφό σας ή τη σχέση σας. Οι φόρμες και το casual look είχαν τη τιμητική τους καθώς απώτερος σκοπός ήταν το να αισθανόμαστε άνετα στο χώρο μας. Υπήρξαν διάφορες εταιρίες που απευθείας αντιλήφθηκαν τον παλμό του κόσμου και άδραξαν την ευκαιρία. Επωνυμίες όπως το ASOS, το Les Girls Les Boys και αργότερα πολλές ακόμα, έσπευσαν να λανσάρουν ταιριαστές φόρμες για άντρες και γυναίκες που είχαν την ίδια unisex γραμμή ώστε να δημιουργήσουν μια τάση “συντονισμού” κυρίως για τα ζευγάρια που συγκατοικούσαν με απώτερο σκοπό να δημιουργηθεί ένα trend στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης…ενέργεια που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία !

Βέβαια, το λεγόμενο φαινόμενο του unisex fashion δεν έχει ως στόχο μόνο το να μπορούμε να δείχνουμε ταιριαστοί με το ταίρι και τους φίλους μας αλλά το νόημα του είναι πολύ βαθύτερο. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, επικεντρώνεται περισσότερο στην ελευθερία του ατόμου, πέρα από στερεότυπα και προκαταλήψεις, και ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθηση των ατόμων που επιθυμούν να πειραματιστούν. Παρατηρείται πως κυρίως οι Generation Z, δηλαδή τα άτομα που είναι γεννημένα μεταξύ 1997-2012, τείνουν να είναι λιγότερο επιλεκτικοί με την εικόνα τους και τολμούν να δοκιμάσουν νέα πράγματα όσον αφορά το ντύσιμο τους. Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται από το λιανικό εμπόριο καθώς και σχετικές μελέτες, δείχνουν πως το 56% της συγκεκριμένης γενιάς ψωνίζουν εκτός της περιοχής του φυσικού καταστήματος που έχει οριστεί για το φύλο τους.

Φυσικά, σε μεγάλο ποσοστό, όταν αναφερόμαστε στο unisex fashion κάνουμε λόγο για ρούχα τα οποία έχουν περισσότερο “ανδρικές” επιρροές όπως oversized φούτερ, φαρδιά T-shirt και παντελόνια. Το γεγονός αυτό αποτελεί και έναν από τους σημαντικότερους λόγους που οι εταιρείες εισάγουν στις συλλογές τους τέτοιου είδους επιλογές, ειδικότερα τα high-end brands τα οποία έχουν προσανατολιστεί σε μεγάλο βαθμό στο casual look. Οι σχεδιαστές Stella McCartney και Regina Pyo έχουν επίσης εισαγάγει unisex κολεξιόν στις διαδικτυακές πλατφόρμες τους, αλλά κάπως διστακτικά καθώς τα θηλυκά στυλ όπως οι φούστες και τα φορέματα ή ακόμα και οι λεπτομέρειες όπως τα βολάν δεν έχουν γίνει ακόμη συνηθισμένα στην unisex αναπαράσταση. Ακόμη και σήμερα, οι περισσότεροι ιστότοποι ηλεκτρονικού εμπορίου μόδας συνεχίζουν να μοιράζουν τα εμπορεύματά τους στα δυαδικά σύνολα ανδρών και γυναικών.

Υπάρχουν ορισμένοι καλλιτεχνικοί διευθυντές που παρουσιάζουν πιο “τολμηρές” εικόνες στις πασαρέλες και στις διαφημιστικές τους καμπάνιες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ανδρική συλλογή Φθινόπωρο / Χειμώνας 2020 όπου οίκοι όπως Gucci, Loewe και Ludovic de Saint Sernine επέλεξαν να ντύσουν τα μοντέλα τους με μεταλλικές τουαλέτες, διαφάνειες, σατέν και έντονα αξεσουάρ. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε έναυσμα για πολλούς σχεδιαστές, εταιρείες και καλλιτεχνικούς διευθυντές ώστε να δημιουργηθεί το κίνημα #rewiringfashion, το οποίο προτείνει την κατάργηση των ξεχωριστών fashion weeks για ανδρικές και γυναικείες συλλογές, αλλά το συνδυασμό τους. Έτσι, λοιπόν, στο προσεχές μέλλον είναι πιθανόν να παρακολουθούμε τις πασαρέλες των οίκων όπου θα παρουσιάζονται μαζί η ανδρική και γυναικεία κολεξιόν τους, γεγονός που θα είναι πολύ ενδιαφέρον.

Καθώς η μόδα σταδιακά θολώνει τα όρια μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, θέτει το ερώτημα: αν το μέλλον της μόδας θα διαχωρίζεται καθόλου ανά φύλο.

Γοητευμένη τόσο από την επιστήμη της ψυχολογίας όσο και από το χώρο της μόδας, είχε την τιμή να συνεργαστεί στενά με την ιδρύτρια και γκουρού της Ψυχολογίας της Μόδας (Fashion Psychology), Dr. Carolyn Mair. Επαγγελματικά, έχει συνεργαστεί με πολλές επιχειρήσεις, τόσο τοπικές όσο και high-end διεθνείς, καθώς και με διαφημιστικές εταιρείες, παρέχοντας υπηρεσίες συμβουλευτικές και ερευνητικές, ιδιαίτερα στο τομέα εξειδίκευσής της, την Ψυχολογία του Χρώματος (Color Psychology). Σε ατομικό επίπεδο, στόχος της είναι να παρέχει μια βαθύτερη κατανόηση των αμοιβαίων επιρροών μεταξύ της μόδας και της ανθρώπινης συμπεριφοράς ώστε να παρακινήσει τα άτομα να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και να συμβάλουν σε μια πιο ηθική και βιώσιμη βιομηχανία, χρησιμοποιώντας τη μόδα ως “όχημα” για τη βελτίωση της ευημερίας τους. Σε εταιρικό επίπεδο, ο σκοπός είναι η καλύτερη κατανόηση του καταναλωτή και των αναγκών του, συνδυάζοντας βαθιές γνώσεις τόσο από την επιστήμη της Ψυχολογίας όσο και από το χώρο της μόδας, με απώτερο στόχο τη παροχή δημιουργικών και καινοτόμων λύσεων που θα αναπτύξουν την επιχείρηση.