Η Βιβλιοθήκη στην Κατοικία Επανέρχεται Δυναμικά

Από τη Νέλη Σαμαρά, Αρχιτέκτονα Μηχανικό MSc, MSc DipArchNTUA ARB.

Μετά από δύο χρόνια πανδημίας πολλά άλλαξαν στον τρόπο ζωής αλλά και στην καθημερινότητά μας. Λόγω των συνθηκών βρεθήκαμε να περνάμε ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μας στο σπίτι, όχι μόνο για ξεκούραση και χαλάρωση αλλά και για την εργασία μας. Οι οθόνες του υπολογιστή, του κινητού, του τάμπλετ και της τηλεόρασης κατέκτησαν ένα σημαντικό κομμάτι στο ημερήσιο πρόγραμμα, με αποτέλεσμα η ανάγκη μας για ένα “ιδιωτικό καταφύγιο” για απόδραση εντός κατοικίας, να γίνει πιο επιτακτική.

Η ανάγκη αυτή για “καταφύγια” στο σπίτι, τόσο για εργασία όσο και για προσωπική ευημερία, αλλά και η απτική σύνδεση με τα βιβλία και τα συναισθήματα που η ανάγνωσή τους προκαλεί, έχουν καταστήσει πλέον την βιβλιοθήκη ως μια ανανεωμένη εστίαση στον οικιστικό σχεδιασμό. Η βιβλιοθήκη μπορεί να αποτελέσει μια αστείρευτη πηγή πνευματικής ικανοποίησης και οπτικής απόλαυσης.

Ακόμη και στην σημερινή εποχή του e-book θεωρώ ότι υπάρχει μια διαφορετική και μυστηριώδης μαγεία που μόνο τα βιβλία μπορούν να μας προσφέρουν. Μεμονωμένα, είναι συχνά χρήσιμα ή ευχάριστα, αλλά όταν τα βιβλία εκτίθενται μαζικά κάνουν πραγματικά θαύματα. Καλύπτοντας τους τοίχους ενός δωματίου, τρέφουν τις αισθήσεις, δημιουργούν συναισθήματα χαλάρωσης, ευεξίας αλλά και μιας οικειότητας όπως όταν επισκεπτόμαστε το σπίτι ενός παλιού φίλου.

Ένα σπίτι χωρίς βιβλία, είναι σύμφωνα με τα λόγια του Ρωμαίου ρήτορα Κικέρωνα, σαν “ένα σώμα από το οποίο η ψυχή έχει πετάξει μακριά” ενώ “αν έχεις έναν κήπο και μια βιβλιοθήκη, έχεις όλα όσα σου χρειάζονται”.

Οι βιβλιοθήκες έφτασαν στην δυτικοευρωπαϊκή αποθέωσή τους τον 18ο και 19ο αιώνα, ως μεγάλοι χώροι με επένδυση στους τοίχους, με τζάκια, περίτεχνες οροφές, βελούδινα χαλιά, τραπέζια παιχνιδιών, ίσως ένα πιάνο με ουρά και μυστικές πόρτες (από τις οποίες οι υπηρέτες έμπαιναν διακριτικά για να φροντίσουν τη φωτιά στο τζάκι). Από τότε έως σήμερα πολλά έχουν αλλάξει, αλλά μετά από μια τόσο έντονη περίοδο ανασφάλειας και συνεχών αλλαγών, η βιβλιοθήκη στο χώρο της κατοικίας και στην πιο σύγχρονη μορφή της, αποτελεί μια σταθερή αξία, για όλα αυτά που μας προσφέρει.

Η βιβλιοθήκη στη σοφίτα του Alexandre Assouline στη γειτονιά NoLIta στο Μανχάταν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Επικεφαλής λειτουργιών, επωνυμίας και στρατηγικής στον εμβληματικό εκδοτικό οίκο Assouline, που ιδρύθηκε από τους γονείς του, Prosper και Martine Assouline, σχεδίασε πρόσφατα μια βιβλιοθήκη 400 βιβλίων καλύπτοντας έως την οροφή, έναν τοίχο της κατοικίας του στη Νέα Υόρκη.

Ο Assouline σχεδιάζει πλέον ιδιωτικές βιβλιοθήκες, αντιμετωπίζοντας την καθεμία ως καθρέφτη της προσωπικότητας του ιδιοκτήτη, δίνοντας βάρος τόσο στα βιβλία όσο και στα αντικείμενα που την απαρτίζουν, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο οι βιβλιοθήκες του αποτελούν statements of luxury. Βιβλία για την τέχνη, τη μόδα, το σχέδιο, τα ταξίδια του οίκου Assouline, φυτά και άλλα αντικείμενα, διακοσμούν το χώρο και δίνουν χαρακτήρα.

Στην πιο σύγχρονη λοιπόν μορφή της η βιβλιοθήκη περιλαμβάνει εκτός από τους τίτλους βιβλίων, διακοσμητικά αντικείμενα που μας δημιουργούν συναισθήματα, σημαίνουν κάτι για εμάς ή και εγείρουν αναμνήσεις ή εικόνες από ταξίδια που έχουμε κάνει. Επίσης η τοποθέτηση στοιχείων πρασίνου ή οι αναφορές στη φύση, δίνουν μια πιο γήινη, ζεστή πινελιά και εντείνουν την αίσθηση ευεξίας. Η βιβλιοθήκη μας είναι πλέον ένας ζωντανός εξελισσόμενος οργανισμός που αλληλεπιδρά με τα συναισθήματα και το χαρακτήρα μας. Κάθε στοιχείο της, από τους τίτλους που επιλέγουμε μέχρι τον τρόπο που τους οργανώνουμε, λέει κάτι για την προσωπικότητά μας και τα ενδιαφέροντά μας.

Στην εποχή που διανύουμε όπου τα βίντεο – calls έγιναν για ένα μεγάλο διάστημα ο βασικός τρόπος επικοινωνίας μας με τους άλλους και αποτέλεσαν έτσι την προβολή της εικόνας μας προς τους συνομιλητές μας, η βιβλιοθήκη απέκτησε και έναν άλλο απρόσμενο ρόλο: η βιβλιοθήκη ως φόντο. Ειδικά για ανθρώπους από τον ακαδημαϊκό χώρο η βιβλιοθήκη παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και αποπνέει μια πνευματικότητα. Ανάλογα με την οργάνωση και το σχεδιασμό της μπορεί να δώσει τον τόνο μιας πιο χαλαρής ή μιας πιο σοβαρής εικόνας της προσωπικότητας και του χαρακτήρα μας, να προσδώσει κοινωνικό status και να ενισχύσει την εικόνα μας, προς τον συνομιλητή.

Η βιβλιοθήκη αποκτά πλέον σημαντικό ρόλο στην κατοικία, με μια πιο σύγχρονη μορφή και με σχεδιασμό προσαρμοσμένο στις ανάγκες του σήμερα. Συνδυάστε τη βιβλιοθήκη σας με μια άνετη γωνιά ή έπιπλο για ανάγνωση και θα έχετε τα πάντα για να είστε χαρούμενοι κάθε μέρα.

Η Νέλη Σαμαρά είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, απόφοιτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Είναι κάτοχος Μaster of Science in Architecture in Advanced Architectural Studies & Master of Science in Architecture in Virtual Environments της Bartlett School of Architecture του University College London. Διετέλεσε Research Fellow στο UCL, Bartlett School of Graduate Studies, με χρηματοδότηση της British Telecom. Είναι μέλος του Architects Registration Board UK και επί διετία Associate Architect στην εταιρία Ηelm Architecture London W1. Επίσης εργάστηκε ως Project Architect στην εταιρία Hayes Davidson, 3D and New Media Communications Company London W2. Είναι Σύμβουλος ανάπτυξης & προώθησης έργων με τη χρήση νέων τεχνολογιών και ιδρυτής της Digital Architecture (www.digitalarchitecture.gr).