SELF TALK με Στόχο την Ενίσχυση της Αυτοπεποίθησης

Από τη Δωροθέα Λαζαρίδου, Ψυχοθεραπεύτρια.

Πολλοί άνθρωποι εντοπίζουν και «ακούν» μια εσωτερική φωνή, η οποία εκφράζεται μέσα από έναν εσωτερικό μονόλογο. Αυτή η εσωτερική φωνή ή ομιλία με τον εαυτό, που συνδυάζει συνειδητές σκέψεις και ασυνείδητες πεποιθήσεις και προκαταλήψεις, επιτρέπει στον εγκέφαλο να ερμηνεύει και να επεξεργάζεται τις καθημερινές εμπειρίες που βιώνει το άτομο.

Η συζήτηση με τον εαυτό μας μπορεί να έχει ένα χαρούμενο, υποστηρικτικό και ενθαρρυντικό ύφος ή ορισμένες φορές μπορεί να έχει μια αρνητική και αυτοκαταστροφική χροιά.

Ο εσωτερικός μονόλογος μπορεί να είναι βοηθητικός, ανακουφιστικός και λυτρωτικός όταν είναι θετικός, κατευνάζοντας δηλαδή τους φόβους ή τις ανησυχίες και ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση.

Έχει παρατηρηθεί ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να οδηγούνται σε έναν μονόλογο, ο οποίος επικεντρώνεται κυρίως σε αρνητικά σχόλια και χαρακτηρισμούς προς τον εαυτό. Αυτά τα σχόλια μπορεί να είναι απόλυτη και αποθαρρυντικοί ισχυρισμοί όπως οι παρακάτω: «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», «Είμαι εντελώς αποτυχημένος», «Θα αποτύχω». Το αποτέλεσμα όλων αυτών των αρνητικών πεποιθήσεων και σκέψεων είναι φυσικά η έλλειψη της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης του ατόμου. Το άτομο αποθαρρύνεται, σαμποτάρει τον εαυτό του και επιλέγει συνήθως της απόσυρση ή αλλιώς «φυγή». Η κριτική που κάνουν αυτά τα άτομα προς τον εαυτό τους είναι αρκετά αυστηρή και συνήθως μη ρεαλιστική.

Πώς μπορείς να αλλάξεις την αρνητική αυτοκριτική;

Ακόμη και η πιο ριζωμένη πεποίθηση για τον εαυτό μπορεί να αποδυναμωθεί και να τροποποιηθεί.

Ένας τρόπος για να μπορέσεις να αλλάξεις μια αρνητική σκέψη που έχεις για τον εαυτό σου, είναι να αναζητήσεις επιχειρήματα που επιβεβαιώνουν και αντίστοιχα επιχειρήματα που απορρίπτουν τη συγκεκριμένη σκέψη. Έχει παρατηρηθεί πως οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να βρουν πολλά επιχειρήματα που επιβεβαιώνουν την συγκεκριμένη σκέψη (ή θα σκεφτούν 1-2 επιχειρήματα) αντιθέτως, φαίνεται να υπερτερούν τα επιχειρήματα που αποδυναμώνουν και απορρίπτουν την σκέψη.

Ένας άλλος βοηθητικός τρόπος είναι η συνεχή ενθάρρυνση προς τον εαυτό με θετικά μηνύματα, χρησιμοποιώντας Γ’ ενικό πρόσωπο. Με αυτό τον τρόπο το άτομο απεγκλωβίζεται από τα κύρια συναισθήματα που τον κυριεύουν και μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση πλέον πιο ρεαλιστικά και βλέποντας τον αυτό του ως ένας εξωτερικός παρατηρητής, αποστασιοποιημένος από την ψυχολογική ένταση του εαυτού. Στην συνέχεια, δοκίμασε να επαναλάβεις τα λόγια σου σε Α’ ενικό πρόσωπο, για παράδειγμα «Μπράβο σου που τα κατάφερες σήμερα» – «Μπράβο μου που τα κατάφερα σήμερα, νιώθω περήφανος».

Ψυχοθεραπεία και Αλλαγή

Για τη διευκόλυνση και την καλύτερη καθοδήγηση προς την κατεύθυνση της τροποποίησης των παγιωμένων και καλά ριζωμένων πεποιθήσεων, κρίνεται σημαντική και βοηθητική η ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Μέσα από τη ψυχοθεραπεία, το άτομο εκπαιδεύεται στην Γνωστική Συμπεριφορική προσέγγιση η οποία αναδεικνύεται για την επεξεργασία και την τροποποίηση των δεισλειτουργικών σκέψεων. Η Γνωστική Συμπεριφορική θεραπεία βασίζεται στην αρχή ότι τα συναισθήματα, οι συμπεριφορές, και οι σωματικές αντιδράσεις των ατόμων επηρεάζονται από τις σκέψεις, τις ερμηνείες και τις βαθύτερες πεποιθήσεις που έχουν για τον εαυτό τους και για τους άλλους, και απώτερος σκοπός της είναι η γνωσιακή αναδόμηση.

Μίλησε στον εαυτό σου, όπως θα μιλούσες σε ένα παιδί

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε ακόμη καλύτερα την έννοια της θετικής ομιλίας προς τον εαυτό μας, θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τον εαυτό μας με ένα “μικρό παιδί”. Όπως ένα παιδί έχει ανάγκη για αποδοχή, ενθάρρυνση, αγάπη, κατανόηση, επιβράβευση και αναγνώριση των ικανοτήτων του για να πιστέψει στον εαυτό του και να εξελιχθεί σε έναν ενήλικα με αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, έτσι και ο εαυτός μας έχει ανάγκη από όλα τα παραπάνω. Προσπάθησε να μιλήσεις στον εαυτό σου όπως θα μιλούσες σε ένα παιδί. Δείξε του κατανόηση, αναγνώρισε όλα όσα προσπαθεί να κάνει καθημερινά, άκουσε τις ανάγκες του, φρόντισε τον, μίλησέ του συμπονετικά και με αγάπη και προσπάθησε να αποφύγεις την αυτομαστίγωση και την έντονη κριτική.

Αφιέρωσε λίγα λεπτά στον εαυτό σου δοκιμάζοντας τις παρακάτω ασκήσεις:

-Πότε ήταν η τελευταία φορά που του είπες «Μπράβο»;
-Πότε ήταν η τελευταία φορά που του είπες «Νιώθω περήφανος για εσένα»;
-Πώς δείχνεις στον εαυτό σου ότι τον αγαπάς και τον σέβεσαι;
-Σκέψου πέντε στοιχεία του εαυτού σου για τα οποία είσαι περήφανος και ονόμασέ τα δυνατά (π.χ. «Είμαι περήφανος για….)
-Γράψε ένα γράμμα στον εαυτό σου χρησιμοποιώντας Γ’ ενικό πρόσωπο

Στο τέλος της ημέρας μένουμε μόνοι μας με τον εαυτό μας…
οφείλουμε να έχουμε καλές σχέσεις μαζί του…

H Δωροθέα Λαζαρίδου είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και Ψυχοθεραπεύτρια και ειδικεύεται στην Συστημική θεραπεία. Σπούδασε στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικών Επιστημών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας του University of East London. Έχει πιστοποιηθεί σε προγράμματα Παιδοψυχολογίας, Παιδικής Κακοποίησης και Ψυχοσωματικής Ιατρικής. Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας στη κέντρο της Θεσσαλονίκης.