Μαθησιακές Δυσκολίες και Οργάνωση Σχολικής Μελέτης

Από τις Έλλη Γιαννοπούλου – Ψυχολόγο & Κική Φαντή – Life Coach.

Ο Σεπτέμβρης έχει πάντα τη μυρωδιά και τους ήχους του σχολείου, βιβλία, τετράδια, μολύβια και παιδικές φωνές.

Τα συναισθήματα είναι συνήθως ανάμεικτα. Μπερδεύεται η χαρά και η ανυπομονησία με την αγωνία και το άγχος για το πώς θα ανταποκριθεί το κάθε παιδί στις απαιτήσεις του σχολείου. Πολλά ερωτήματα προκύπτουν όταν ένα παιδί δεν τα καταφέρνει στο σχολείο. Είναι επειδή δεν προσπαθεί αρκετά; Δεν του φτάνει ο χρόνος; Έχει δυσκολίες στη συγκέντρωση; Έχει πολύ άγχος; Έχει μαθησιακές δυσκολίες;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Χρειάζεται να υπάρχει ολοκληρωμένη αξιολόγηση από διεπιστημονική ομάδα και συνεργασία μεταξύ των ειδικών, του σχολείου και της οικογένειας.

Πολλά παιδιά χωρίς να έχουν κάποια ειδική μαθησιακή δυσκολία έχουν ένα ανομοιόμορφο γνωστικό προφίλ γεγονός που μπορεί να τους δυσκολεύει στο σχολείο.

Η επιτυχία του παιδιού στο σχολείο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η υγεία του παιδιού, η νοημοσύνη, η συγκέντρωση, τα κίνητρα, οι μαθησιακές δυσκολίες, η αυτοεκτίμηση, η στάση και η συμπεριφορά των παιδαγωγών, ο τρόπος ανατροφής καθώς και οι ομάδες φιλίας.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δυσφορούν πολύ όταν πρόκειται να προετοιμάσουν τα μαθήματά τους για την επόμενη ημέρα. Η σχολική μελέτη είναι για αυτά πηγή μεγάλου άγχους αλλά και για τους γονείς τους.  Συνήθως οι γονείς παροτρύνουν το παιδί να ξεκινήσει, το παιδί αντιδρά ή χρονοτριβεί, προκαλούνται συναισθήματα όπως θυμός και απογοήτευση και διαταράσσεται η σχέση γονιού και παιδιού αλλά και όλης της οικογένειας.

• Οι γονείς εκδηλώνουν αγωνία σχετικά με τη χαμηλή σχολική επίδοση και την επικείμενη ακαδημαϊκή εξέλιξη του παιδιού «Γιατί δεν τα πάει καλά; Θα τα καταφέρει κάποτε;»). Πολύ συχνά επίσης εκδηλώνουν θυμό, που μπορεί να κατευθύνεται είτε προς το σχολείο «το σχολείο δεν κάνει τίποτε») είτε προς το παιδί «όταν θέλει μπορεί».
• Δεν τα καταφέρνει, άρα δε θέλει», είτε προς τον ίδιο τους τον εαυτό (: «γιατί θυμώνω, αφού δεν μπορεί;»). Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συναισθήματα αυτά συνοδεύονται από ενοχή (: «αν προσπαθούσαμε νωρίτερα…!» ή: «μήπως είναι κληρονομικό;» ή «δεν μπορώ να το βοηθήσω!») και άγχος (:«θα βασανίζεται μια ζωή!», «θα είναι πάντα ο τελευταίος/α»).
• Και τα αδέλφια επηρεάζονται όμως από το μαθησιακό πρόβλημα, εκδηλώνοντας είτε ζήλια (:«γιατί όλοι ασχολούνται μαζί του;», «γιατί εγώ πρέπει να διαβάζω μόνη μου ενώ τον Νίκο τον βοηθούν όλοι;») είτε αγωνία («τι έχει, μήπως το πάθω κι εγώ;»).

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και το παιδί να έχουν την κατάλληλη ενημέρωση για το τι συμβαίνει και πώς μπορούν να βοηθηθούν. Υπάρχουν τρόποι και στρατηγικές για να οργανωθεί η σχολική μελέτη του παιδιού έτσι ώστε το παιδί να δέχεται τα κατάλληλα ερεθίσματα, να ακολουθεί έναν ρυθμό που του ταιριάζει και να αρχίσει να νιώθει ότι η προσπάθειά του αποδίδει και τα καταφέρνει.

Δημιουργούμε μια όμορφη ατμόσφαιρα και μια θετική διάθεση από την πλευρά μας.

Βεβαιωνόμαστε ότι πριν ξεκινήσει το παιδί τη σχολική μελέτη ότι έχει καλύψει τις σωματικές του ανάγκες (φαγητό, νερό, επίσκεψη στην τουαλέτα).

Ο χώρος που μελετά το παιδί:
– Χρειάζεται να έχει ησυχία
– Είναι σημαντικό να μην είναι στο κέντρο του σπιτιού όπου υπάρχουν πολλά ερεθίσματα όπως η κουζίνα ή το σαλόνι
– Να έχει καλό φωτισμό. Συνήθως βοηθάει το φως να έρχεται πάνω και πίσω από τον αριστερό του ώμο.
– Το γραφείο καλό είναι να είναι άνετο και να έχει επάνω τα απαραίτητα για τη σχολική μελέτη (μολύβι, σβήστρα, ξύστρα, στυλό και δύο χρωματιστούς μαρκαδόρους υπογράμμισης).
– Αποφεύγουμε να βρίσκεται επάνω στο γραφείο ο υπολογιστής ή κάποια άλλη ηλεκτρονική συσκευή.

Ο χρόνος που μελετά το παιδί
– Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Είναι καλό να υπάρχει χρόνος για ξεκούραση μετά το σχολείο περίπου μία ώρα και μετά να ξεκινάει η σχολική μελέτη. Αυτό προτείνεται για δύο λόγους: 1. Ο εγκέφαλος είναι ακόμη σε εγρήγορση. 2. Υπάρχει ισχυρό κίνητρο να ολοκληρώσει το παιδί τα καθήκοντά του για να έχει στη συνέχεια ελεύθερο χρόνο.
– Ρολόι στο δωμάτιο του παιδιού. Είναι πολύ βοηθητικό να υπάρχει ρολόι στο οπτικό πεδίο του παιδιού, να δημιουργήσει ένα πλάνο (με τη βοήθεια των γονιών αρχικά) για το πόση ώρα χρειάζεται να αφιερώσει για το κάθε μάθημα και να προσπαθήσει να το τηρήσει.
– Διαλείμματα. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες κουράζονται συνήθως πιο γρήγορα και πιο εύκολα. Χρήσιμο είναι να κάνουν ολιγόλεπτα διαλείμματα για διατάσεις που βοηθάνε πολύ στη σωματική εκτόνωση αλλά και στην πνευματική εγρήγορση.

Ο τρόπος που μελετά το παιδί
Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει το δικό του τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Αυτό όμως που φαίνεται να λειτουργεί σε όλα τα παιδιά είναι το εξής:
– Θετική διάθεση. Χαμογελάμε και ενθαρρύνουμε το παιδί.
– Φροντίδα. Του ετοιμάζουμε ένα αρωματικό ρόφημα που διεγείρει τη μνήμη (μια ζεστή σοκολάτα, ένα αρωματικό τσάι, ένα φυσικό χυμό φρούτων).
– Σταθερότητα. Μιλάμε με σταθερή και ήρεμη φωνή. Αποφεύγουμε να παρακαλάμε το παιδί ή να υψώνουμε τον τόνο της φωνής μας.
– Υπομονή. Βάζουμε ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους μαζί με το παιδί και προπονούμε το παιδί να τους κατακτήσει βήμα βήμα. Είναι σημαντικό να βρει σταδιακά τον τρόπο και όχι να έχει γρήγορα ή θεαματικά αποτελέσματα.

Βοηθητικές προτάσεις
• Εντοπίστε τις αιτίες που μπορεί να επηρεάζουν την επιθυμία του παιδιού να εμπλακεί θετικά στα μαθήματα.
• Δημιουργήστε ευκαιρίες για θετική προσοχή (αξιοποιείστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού).
• Εντοπίστε τις περιπτώσεις στις οποίες το παιδί αποδίδει καλύτερα.
• Ελαττώστε τις διασπάσεις αυξάνοντας τα επιθυμητά ερεθίσματα, ελαττώνοντας τα ανεπιθύμητα, λάβετε υπόψη τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει το συγκεκριμένο παιδί.
• Προστατέψτε και ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού δημιουργώντας ευκαιρίες για επιτυχία, επικοινωνώντας με ζεστασιά και αποδοχή.
• Ενημέρωση και ανασκόπηση των δραστηριοτήτων βοηθά το παιδί να κατανοήσει τι αναμένεται από το ίδιο και να καταλάβει τι κάνει.
• Οι απαιτήσεις σας πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητες του παιδιού όχι στις δικές σας.
• Το δωμάτιο του παιδιού πρέπει να είναι οργανωμένο με συγκεκριμένες θέσεις για τα αντικείμενα.
• Η ύπαρξη πίνακα ανακοινώσεων μέσα στο δωμάτιο, όπου τοποθετούνται σημαντικά χαρτιά ή υπενθυμίσεις δραστηριοτήτων είναι βοηθητική για την οργάνωση του παιδιού.
• Οπλιστείτε με χιούμορ. Βοηθάει να γίνει η όλη διαδικασία πιο ευχάριστη και έτσι βελτιώνεται η διάθεση του παιδιού και γίνεται πιο δεκτικό στη μάθηση.

Η Έλλη Γιαννοπούλου είναι Ψυχολόγος, τ. Επιστημονική Συνεργάτης 3^ης Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ. και έχει μετεκπαιδευτεί στις αναπτυξιακές διαταραχές, Εργάζεται, εδώ και 20 χρόνια, με παιδιά εφήβους και τις οικογένειές τους και πιστεύει ότι το κάθε παιδί είναι προορισμένο να ανθίσει.

Η Κική Φάντη είναι Pharmacy Assistant και δραστηριοποιείται ως Personal Life Coach. Σπούδασε Diploma in Positivity Coaching –  Accredited  by  the International Coach Federation ICF. Είναι μέλος του GSS  της AFS. Εμπιστεύεται τη βιωματική της γνώση και τη μεταφέρει σε όσους έχουν διάθεση για αλλαγή.

Η Έλλη Γιαννοπούλου και η Κική Φαντή έχουν ιδρύσει το LAV – Life Avenue (τη Λεωφόρο της ζωής), μέσω του οποίου πραγματοποιούν, webinars ενδυνάμωσης για τους γονείς και τα παιδιά τους, καθώς το moto τους είναι «Making thing sbetter», να κάνουν τα πράγματα καλύτερα!