Η Τελειομανία και Πως δεν σε Αφήνει να Εξελιχθείς

Από την Νταίζη Μανιατοπούλου, Ψυχοθεραπεύτρια.

Να Είσαι Α-Τελειομανής! Ξέρω πως αυτή η λέξη δεν υπάρχει και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αυτό. Την έπλασα για να σου δείξω πως μέσα από κάτι που δεν είναι τέλειο ή απόλυτα σωστό, μπορείς να πετύχεις τον στόχο σου.

Ακούμε συχνά ή λέμε και εμείς οι ίδιοι: «Α, εγώ θέλω να το κάνω τέλεια» ή «Δεν μπορώ έτσι, εγώ είμαι τελειομανής». Τις περισσότερες φορές είμαστε περήφανοι για την τελειομανία μας και την επιμονή μας στο να γίνουν τα πράγματα με ιδανικό ή τέλειο τρόπο. Και μπορεί να αναρωτηθεί κανείς «και τι πειράζει που τα θέλω τέλεια;»

1. Αφενός, το τέλειο είναι κάτι πολύ σχετικό, άλλο είναι τέλειο για μένα, άλλο για σένα. Αφετέρου, η ανθρώπινη φύση, είναι ατελής. Άρα, είναι μάταιο να κυνηγάει κανείς την τελειότητα και να φοβάται να μη κάνει λάθος καθώς κάτι τέτοιο οδηγεί ορισμένες φορές τους ανθρώπους να διστάζουν να αναλάβουν δράση.

2. Οι άνθρωποι με τάσεις τελειομανίας, έχουν ένα απόλυτο τρόπο σκέψης «άσπρο ή μαύρο», «όλα ή τίποτα» και έτσι χάνουν ευκαιρίες να δοκιμάζονται και να εξελίσσονται μέσα από εμπειρίες, αφού προτιμούν να μη δράσουν αν οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές. Ο φόβος του λάθους ή της αποτυχίας, οδηγεί τον τελειομανή σε αναβλητικότητα με τίμημα την δυσκολία να αναλάβει δράση. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσει κανείς πως ένα καλά στημένο σχέδιο μπορεί να βελτιωθεί μόνο κατά την εφαρμογή του και ότι δεν έχει κανένα νόημα να περιμένω να είναι όλα ήδη τέλεια από τη φάση του σχεδιασμού. Ο αυτοσχεδιασμός, ο ανασχεδιασμός και η προσαρμοστικότητα αποτελούν μέρος της καλύτερης δυνατής λύσης.

3. Η τελειομανία κρύβει από πίσω της μια ανάγκη για ανωτερότητα. Το σκεπτικό «εγώ μπορώ να το κάνω τέλεια» συνήθως σημαίνει «μπορώ να το κάνω καλύτερα από τους άλλους». Υπάρχει δηλαδή ένας ανταγωνισμός και η ανάγκη του τελειομανή να ξεχωρίσει μέσα από την τελειότητά του. Αυτό, μπορεί να τον δυσκολεύει στη ζωή του αφού δεν του επιτρέπει να συνεργάζεται με άλλους ανθρώπους για την επίτευξη κάποιου στόχου. Ο τελειομανής θέλει να το κάνει τέλειο και πιστεύει πως μόνο αυτός ξέρει τον τρόπο. Ως αποτέλεσμα, η έλλειψη συνεργασίας αφενός απομονώνει από τους άλλους και αφετέρου, μακροπρόθεσμα φέρνει μέτρια αποτελέσματα αφού όταν ο άνθρωπος δεν συνεργάζεται πρόθυμα και δεν μοιράζεται τις ευθύνες, τελικά εξαντλεί τις δυνάμεις του στο κυνήγι της τελειότητας.

4. Ο τελειομανής, ξοδεύει πολύ χρόνο πάνω σε λεπτομέρειες και οριακές διαφορές για μικρά πράγματα και δυστυχώς συχνά αυτό συμβαίνει εις βάρος των σημαντικών θεμάτων. Κατά μέσο όρο, υπάρχουν 5 με 10 πράγματα που χρειάζεται κανείς να λάβει υπόψη του προκειμένου να πάρει μια απόφαση. Είναι σημαντικό αυτούς τους βασικούς παράγοντες να τους έχει κατανοήσει καλά, αν και από ένα σημείο και μετά το κέρδος από το να μελετάς ακόμα και τα σημαντικά, είναι μικρό.

Τι συμπέρασμα μπορεί να βγάλει κανείς από τα παραπάνω; Αυτό που λέει ο λαός: «Ο εχθρός του καλού, είναι το καλύτερο». Δηλαδή, το να κυνηγάω συνεχώς κάτι ακόμα καλύτερο, με βάζει σε έναν ατέρμονο και φαύλο κύκλο όπου το κυνήγι της τελειότητας τελικά μπαίνει εμπόδιο στην εξέλιξη μου. Η τελειοθηρία μπορεί να καταστρέψει κάτι που έχω ήδη καταφέρει, εφόσον δεν ικανοποιούμαι από κάτι που είναι ήδη καλό.

Με τον τίτλο α-τελειομανής θέλησα να σου δείξω πως και μέσα από κάτι ατελές, μπορείς να πετύχεις τον στόχο σου, όπως εγώ τώρα θέλησα να σου προτείνω να μη κυνηγάς την τελειότητα σε βάρος της ουσίας και της δράσης. Γιατί η βελτίωση και η εξέλιξη έρχεται μόνο μέσα από τη δράση. Όπως έλεγε ο Αριστοτέλης: «Τα πράγματα που πρέπει να κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντας τα»

Βάλε στόχο, σκέψου, μελέτησε τα βασικά και δράσε και ας μην είναι τέλειο!

Να ζεις με αρμονία!

Η Νταίζη Μανιατοπούλου σπούδασε ψυχολογία στο Deree – The American College of Greece όπου και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές, Master of Science in Counseling Psychology and Psychotherapy. Από το 2016 εργάζεται ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια, είναι συντονίστρια εβδομαδιαίων ομάδων εκπαίδευσης γονέων και έχει δημιουργήσει τα 12 online μαθήματα για γονείς.